Het merk van de schorpioen
Abarth is het tuning- en lifestylemerk van de Fiat Groep. De kenmerken van het merk – sportiviteit, competitie, passie en innovatie – zijn terug te voeren naar de grondlegger van het bedrijf, Karl (of Carlo) Abarth. Diens sterrenbeeld, schorpioen, is te vinden in het merklogo.
Karl Abarth (1908 – 1979) bezat de zeldzame combinatie van passie voor apparaten en voertuigen, talent voor baanbrekende innovaties en aanleg voor ondernemen in de industriële wereld. Aanvankelijk stortte hij zich op zijn liefde voor motorfietsen maar na meerdere ongevallen stapte hij over naar de autowereld. Hij vestigde zich in Italië en zette met Ferdinand Porsche een raceteam op voor het automerk Cisitalia. Toen dit in 1949 failliet ging kreeg Abarth als 'afvloeiingsregeling' een aantal al dan niet afgebouwde auto's mee. Daarmee begon hij voor zichzelf als autobouwer met een eigen raceteam. Abarth & C. ging in 1949 van start en bouwde als eerste model de 204 A Roadstar, afgeleid van een Fiat 1100. Deze auto won direct het Italiaanse 1100-kampioenschap en de Formule 2.
Opvoersets en uitlaatdempers
Om de hoge exploitatiekosten van het raceteam te bekostigen bracht Karl Abarth een vernieuwend product op de markt: opvoersets voor standaard productieauto’s. Als eerste verscheen de Abarth tuningkit voor de transmissie van de bekende Fiat Topolino. Maar het echte succes kwam met de massaproductie van uitlaatdempers.
Abarth had een demper ontwikkeld die kon worden toegepast in het uitlaatsysteem van elk automodel. Weliswaar was de Abarth-demper flink duurder dan die van de concurrenten, het merk wist consumenten toch over te halen een Abarth-exemplaar te kopen dankzij een voor die tijd slimme marketingcampagne. Het merk zette de demper in de markt als een designproduct, een hebbeding. De uitlaatdemper zou bovendien 10 procent extra vermogen leveren en de topsnelheid van de auto met 10 km/u verhogen. Het werd een onmiddellijk succes. Niet alleen consumenten, ook autofabrikanten als Alfa Romeo, Ferrari en Maserati vroegen naar Abarth-uitlaatdempers. Het zette de groei in gang van het merk en van de export van Abarth-producten.
Autosport successen
De beste reclame kwam echter van overwinningen met het raceteam, waarmee het merk een imago van snelheid, prestatie en moed verwierf. Inmiddels trad het merk van de Schorpioen ook op als huistuner voor externe fabrikanten. Vooral de 'supermini's' van Fiat moesten geloven aan de Abarth-aanpak. Zo verscheen vanaf 1955 de Fiat 750 Abarth die van meet af aan allerhande records zette, zoals snelheids- en 'endurance'-records op het circuit van Monza. Het binnenhalen van race-successen werd nog eens versterkt toen Fiat Abarth ging belonen op basis van overwinningen en records. Zo behaalde Abarth meer dan tienduizend triomfen en tien wereldrecords, vooral in de jaren zestig van de vorige eeuw. Een aantal bekende modellen waarmee het merk victorie kraaide zijn de Fiat Abarth 1000 Saloon TRC Radical, Porsche 356 Carrera GTL Abarth, Abarth Simca 1300 Coupé GT en de Fiat Abarth 850 TC.
Bekende designhuizen annex carrosseriebouwers als Zagato, Pininfarina en Bertone ontwierpen regelmatig de body's van de Abarth-modellen. Veel van de succesauto’s werden uitgevoerd in witte lak met rode strepen over de flanken. Ook vandaag de dag is dit kenmerk nog terug te vinden, bijvoorbeeld op de 500 Abarth Esseesse.
Herintroductie onder Fiat-vlag
Het succes in de autosport had een keerzijde. Het management was steeds minder gericht op het behalen van winst. Hierdoor zag Karl Abarth zich in 1971 genoodzaakt het merk te verkopen aan de Fiat Groep. Met de aankoop kreeg Fiat veel technische kennis in handen. Toch deed het Italiaanse autoconcern lange tijd weinig met het merk.
Dat veranderde pas in 2007, toen Fiat het merk met de Schorpioen herintroduceerde. Abarth werd daarbij als lifestylemerk aangeprezen, met tallloze individualiseringsopties. De Abarth-modellen werden nog altijd aangedreven door pittige motoren. De nieuwe aanpak leverde binnen 5 jaar tijd een verkoop op van bijna 45.000 auto's, plus 12.000 performancekits. Performance en tuning werd weer de hoofdmoot toen de FCA Groep (Fiat Chrysler Automobiles) het merk Mopar aanwees voor reguliere 'aftermarket' accessoires.
Kits of complete Abarth-modellen
Sinds de herintroductie bestaat het modelgamma uit Abarth-uitvoeringen van populaire Fiat-modellen als de Grande Punto (2007), Abarth 500 (sinds 2008) en Abarth 124 Spider (sinds 2016). Nog altijd kunnen liefhebbers reguliere Fiat-modellen laten voorzien van een Abarth-performancekit of een conversiekit (zoals een uitlaatset of remset). Daarnaast kunnen zij kant en klare 'opgevoerde' Abarths bestellen. Zo biedt het Schorpioen-merk de getunede 500 in reguliere uitvoering ('Abarth 595') en als speciale of 'limited' edities ('Abarth 695') aan.
Museum
Het huidige Abarth & C. bevindt zich in het Mirafiori-complex van Fiat in Turijn. Daar zijn de afdelingen race, tuning, ombouwsets en sponsoring & merchandising gevestigd. Daarnaast is er een restauratieafdeling voor de historische Abarth-modellen, 'het atelier' ofwel Officine Abarth.
Ook in het Belgische Lier worden Abarths in ere hersteld. Het daar gevestigde Abarth Works Museum van oud-Abarth-coureur en -tuningspecialist Guy Moerenhout omvat verder een grote verzameling Abarth-modellen, -onderdelen en -motoren. Het museum is op afspraak te bezoeken en organiseert af en toe speciale evenementen rondom het merk.
