Het is 125 jaar geleden dat Carl Benz patent aanvroeg op zijn ‘voertuig met gasmotoraandrijving’. De verbrandingsmotor floreerde de afgelopen eeuw, maar de 21e eeuw vraagt om duurzamere aandrijftechnologieën. De emissievrije, elektrische auto wordt volwassen. Mercedes-Benz pioniert al sinds 1906 met een elektrische auto, maar pas vanaf de Tesla Roadster is de ontwikkeling van elektrische auto’s in een stroomversnelling gebracht. Onder het credo ‘Das Beste oder nichts’ is Mercedes haar eigen oplaadbare auto gaan ontwikkelen, daarbij geholpen door… Tesla. Een gelimiteerde oplage van vijfhonderd A-Klasse E-CELL’s is het eerste resultaat van deze samenwerking en daarvan komen maar liefst honderd stuks naar ‘proeftuin’ Nederland.
Bij de ontwikkeling van de Mercedes-Benz A-Klasse werd al rekening gehouden met alternatieve aandrijftechnologieën. Hij staat op een platform met dubbele bodem, waardoor er plaats is gecreëerd voor bijvoorbeeld accu’s, brandstofcellen of aardgastanks. Door deze in de vloer in de bouwen verlaagt Mercedes het zwaartepunt en dat draagt bij aan de rijeigenschappen en (crash)veiligheid van de auto. Daarom dus zít je niet alleen hoog in de A-Klasse, maar staan ook je voeten hoog op de vloer.
Aan de praktische inzetbaarheid van de A-Klasse zijn bijna geen concessies gedaan. Het interieur is nog even flexibel en ruim en de 435 liter grote bagageruimte is intact gebleven. Een reservewiel onder de laadvloer ontbreekt en in plaats daarvan liggen er twee types laadsnoeren en een bandenreparatieset. Het maximale laadvermogen is 350 kg en bedraagt daarmee 200 kg minder dan die van een A160, even opletten dus als je met vier personen en bagage op pad gaat. Met een leeggewicht van 1510 kg is de A-Klasse E-CELL bovendien bijna 350 kg zwaarder.
Mercedes-Benz zegt dat je met een volledig opgeladen A-Klasse E-CELL een dikke 200 km actieradius hebt.
Power en Charge
Het grootste nadeel van elektrische auto’s is de beperkte reikwijdte en de laadtijd van de accu’s. In eerdere tests is al vastgesteld dat de fabrieksopgave van de reikwijdte in de praktijk nogal eens afwijkt van de realiteit, niets nieuws onder de zon dus. Mercedes-Benz zegt dat je met een volledig opgeladen A-Klasse E-CELL een dikke 200 km actieradius hebt. Dit komt neer op de afstand tussen Utrecht en Groningen, oftewel de reis die ik ga afleggen. Hoewel ik best voor een uitdaging te porren ben, neem ik het zekere voor het onzekere en doe ik de reis in twee etappes.
Voor de eerste etappe richting Wolvega, die net geen 130 km lang is, rijd ik voornamelijk over de snelweg met de maximum toegestane snelheid en een anticiperende rijstijl. Dat houdt in dat ik de auto zoveel mogelijk laat uitrollen en zo min mogelijk (hard) rem. De grote ‘power’-meter die de toerenteller vervangt, toont het huidige energieverbruik of de mate van regeneratie van remenergie. De rechterhelft laat een schaal zien van 0 tot 100% ‘power’, terwijl de linkerhelft een groene ‘charge’-schaal laat zien.
Na een rit van 127,6 kilometer, voor driekwart bestaande uit snelwegen geeft de accu nog een laadvolume van 21% aan. Groningen had ik met inachtneming van de maximumsnelheid dus zeker niet gehaald, maar toch ben ik aangenaam verrast. Een paar ‘demonstratieritjes’ (een elektrische auto blijft een attractie) later staat de dagteller bijna op 160 km en heb ik nog 7% acculading over. Dat staat gelijk aan de totale opgegeven reikwijdte van de Nissan Leaf, die als graadmeter dient voor het nog zeer beperkte referentiekader.
Op lage snelheid voelt de A-Klasse watervlug aan
Watervlug
De reactie op het gaspedaal is vergelijkbaar met die van eerder gereden elektro-auto’s: directer kan bijna niet. Op lage snelheid voelt de A-Klasse watervlug aan en geef je volgas in een bocht, dan voel je het maximumkoppel van 290 Nm aan het stuur trekken. De eco-banden dragen niet bij aan maximale grip, maar vooral aan een lage rolweerstand. Mercedes-Benz geeft alleen een 0-60 km/u acceleratietijd op en die wordt makkelijk binnen de beloofde 5,5 tellen afgerond. Dit gaat in één vloeiende lijn, waarbij je een hoog zingend geluid als die van een accelererende hogesnelheidstrein hoort. Andere rijgeluiden, van de banden en het windgeruis, worden naarmate de snelheid toeneemt steeds duidelijker hoorbaar. Zolang het niet al te hard waait en het asfalt goed is, blijkt de A-Klasse stil en komt het doorwrochte Benz-gevoel naar voren.
Met een 220V-aansluiting zou je voor 100 km reikwijdte zo’n 8 uur laadtijd nodig hebben.
Aan de stekker
Bij gebrek aan een laadpaal overnacht de Benz in Wolvega gewoon op de oprit en gaat hij door het keukenraam aan de stekker. Met een 220V-aansluiting zou je voor 100 km reikwijdte zo’n 8 uur laadtijd nodig hebben. Met een wallbox of laadpaal met krachtstroom heb je 3 uur geduld nodig per 100 km. Daarbij moet je in het achterhoofd houden dat het laadproces niet lineair verloopt, maar parabolisch. Simpel gezegd komt het erop neer dat de laatste 10 procent langer duurt dan de middelste 80 procent. Toch blijkt dat na een nacht en ochtend laden de accu weer voor 99 procent geladen is. Tijd om door te rijden naar Groningen!
Voor deze tweede ‘tank’ heb ik me voorgenomen mij niet meer in te houden, maar eens te ervaren ‘hoe hard ‘ie kan’. Het piekvermogen van de E-CELL is met 95 pk minder indrukwekkend dan de 109 pk van (daar is ‘ie weer) de Nissan Leaf. Van 0 naar 100 km/u in 12,5 seconden is een prima waarde, maar het is natuurlijk niet echt snel te noemen. Daarboven gaat het evenmin hard, hoewel de A-Klasse met redelijk gemak richting de elektronisch begrensde top van 150 km/u rijdt. De accu’s zijn dan wel sneller leeg dan je lief is, want met de snelheid neemt het stroomverbruik exponentieel toe. Bij 100 km/u heb je al een constant stroomverbruik van 25 procent op je teller, terwijl je bij 50 km/u nog geen 10 procent van de beschikbare krachtsreserve gebruikt. Tegelijkertijd valt ook goed het effect te zien van tegenwind en het gebruik van ingeschakelde airconditioning, navigatie, ruitenwissers en verlichting. Die kunnen je stroomverbruik aardig laten oplopen. Deze A-Klasse was van alle gemakken voorzien, maar wie bewust rijdt denkt wel twee keer na voordat de airco aan gaat.
Met een wallbox of laadpaal met krachtstroom heb je 3 uur geduld nodig per 100 km
Eenmaal aangekomen in Groningen blijk ik na een rit van nog geen 80 kilometer nog maar 45 procent acculading over te hebben. De daaropvolgende fotoshoot maakt dat we onze zoektocht naar een geschikte fotolocatie en laadpaal zorgvuldig moeten uitstippelen. Laadpalen zijn nog behoorlijk dun gezaaid in Groningen en uiteindelijk bevindt de meest fotogenieke zich in het nabijgelegen dorpje Aduard. Helaas ontbreekt het benodigde pasje en ben ik aangewezen op het elektrische scooterlaadpunt van het universiteitsterrein in Groningen. Bijkomend voordeel: deze stroom wordt ‘duurzaam’ opgewekt met zonnecellen en een windmolentje. Zo rijd ik niet alleen lokaal emissievrij, maar is de gebruikte energie ook ‘groen’ opgewekt. Alleen fietsen of lopen is milieuvriendelijker.
De accu is in een paar uur tijd hooguit 30 procent bijgeladen.
Reikwijdteangst
Na de auto een aantal uren achter te hebben gelaten (de aansluiting op de auto is gelukkig beveiligd met een intern slot), wacht mij na een korte wandeling een onaangename verrassing. De accu is in een paar uur tijd hooguit 30 procent bijgeladen. Er blijken dus grote verschillen in de laadsnelheid te zitten, afhankelijk van het type laadpunt. Die avond keer ik weer terug naar Wolvega, maar de rit was spannender dan gepland. Alles zat tegen: in het donker, met veel regen en tegenwind, reed ik met ingeschakelde airco, ruitenwissers en verlichting terug. De reikwijdte op de boordcomputer was zo’n 20 kilometer meer dan de resterende kilometers op de navigatie, maar gedurende de rit werd het verschil kleiner en kleiner. Uiteindelijk heb ik mijn snelheid van 120 km/u naar 100 km/u verlaagd, omdat ik geen zin had om afgesleept te worden. Ja, ook ik lijd aan range anxiety, oftewel ‘reikwijdteangst’.
Bij het verlaten van de snelweg regenereer je op de afrit gelukkig een beetje stroom met uitrollen, waarbij opvalt dat de A-Klasse heel ‘natuurlijk’ afremt. Eenmaal binnen de bebouwde kom verbruikt de auto naar verhouding bijna niets. Met bij aankomst nog 5 procent acculading over had ik nog best wat langer 120 km/u kunnen blijven rijden. De opgegeven 200 km actieradius is dan ook geen volstrekt onhaalbare waarde, mits de gereden snelheid onder de 100 km/u blijft. De E-CELL is veruit het zuinigst in de omgeving waar hij het vlotste aanvoelt en het beste inzetbaar is: in urbaan gebied en op buitenwegen. Dat blijkt eens te meer wanneer ik de volgende dag voor een boodschap van Wolvega naar Heerenveen op en neer rijd. Daarbij ben ik benieuwd hoeveel het scheelt als ik op de heenweg de snelweg pak en op de terugweg binnendoor rijd. Hoewel ik via de binnendoorroute een groot deel van Heerenveen doorkruis en vaker moet optrekken en remmen, blijkt de E-CELL voor de terugreis ruim de helft minder energie nodig te hebben. Voor het besparen op buitenwegen moet je dan wel een paar minuten extra reistijd incalculeren.
In het gevlij
Mercedes-Benz is er met de A-Klasse E-CELL in geslaagd een elektrische auto te bouwen zonder al te veel concessies te doen aan het origineel. De interieur- en bagageruimte is geheel intact gebleven. De rijeigenschappen zijn vergelijkbaar met die van een conventioneel aangedreven A-Klasse, terwijl de auto als geheel stiller en soepeler is geworden. Het rijden voelt zeer vertrouwd aan, als een ‘normale’ auto met automaat. In de stad waardeer je de adequate respons op het ‘stroompedaal’, terwijl je daar ook nog eens de minste energie verbruikt Toch blijkt tijdens deze test dat de E-CELL door zijn grote accupakket ook prima een langere afstand kan afleggen, zolang de rijomstandigheden een beetje meewerken. Daarbij is de gereden snelheid de belangrijkste factor voor je reikwijdte. Het laden zelf blijkt nog de grootste bottleneck en het gebrek aan door krachtstroom gevoede laadpalen kan de auto niet worden aangerekend. Met een (volledig) elektrisch aangedreven auto zijn concessies aan je mobiliteit onvermijdelijk, maar het offer beperkt zich bij de A-Klasse E-CELL tot een actieradius van zo’n 160 á 200 kilometer. Interesse? Dan moet je ervoor zorgen dat je bij Mercedes-Benz in het gevlij komt, want alleen geselecteerde klanten krijgen er eentje. Komt het zover, dan is de leaseprijs bij 15.000 kilometer per jaar en een looptijd van 48 maanden 1.099 euro per maand. Uiteraard hoeft er geen bijtelling te worden betaald.
Bezig met laden van de foto's
