Eindelijk ben je voor jezelf begonnen en heb je de ondernemersdroom over een eigen zaak verwezenlijkt. Daar hoort een auto bij die zowel je materiaal, alsook het personeel of je vrouw en kinderen in alle ruimte en comfort kan vervoeren. Een ruime zakenauto lonkt, maar een bestelbus met dubbele cabine is fiscaal gezien pas echt interessant. Daarvoor betaal je slechts een kwart van het reguliere wegenbelastingtarief en geen BPM. Je zit lekker hoog boven de weg en hebt vele kubieke meters laadruimte. Om zo dicht mogelijk bij een personenauto te blijven, zetten we de gevestigde grootheden van Mercedes-Benz en Volkswagen in hun topuitvoeringen tegenover elkaar. Welke zakenbus is de fijnste?

Bij het samenstellen van zo’n bestelbus sta je voor een aantal belangrijke keuzes. Allereerst maak je de keuze of jouw toekomstige zakenbus een naar dubbele cabine omgebouwde personenbus is, of dat je een meer op functionaliteit gerichte bestelauto met een eenvoudiger passagierscompartiment koopt. Kort gezegd is de Volkswagen in het eerste geval een Multivan en de Mercedes een Viano, in situatie twee spreek je over de Transporter en de Vito. Bij beide merken onderscheiden de Multivan en de Viano zich uiterlijk met andere achterlichten, meegespoten carrosseriedelen en chromen sierlijsten. Ook de interieurafwerking is dan van een hoger niveau en dat alles uiteraard met een bijbehorend prijskaartje. Verder kun je nog kiezen voor de korte of lange wielbasis en heeft de Mercedes naar wens een korte of lange overhang aan de achterzijde. Verder zijn de Duitse bussen verkrijgbaar met één of twee schuifdeuren, al dan niet elektrisch en op afstand bedienbaar.

Het was erg lastig om voor deze test vergelijkbare uitvoeringen naast elkaar te krijgen. Das Haus stelde een Viano met lange wielbasis en dito overhang ter beschikking. Uiteraard aangedreven door de krachtigste, 224 pk en 440 Nm sterke V6 dieselmotor met standaard automaat. Op de foto’s is een Transporter te zien, met eveneens een dubbele cabine en lange wielbasis. Die wordt aangedreven door een 140 pk sterke TDI-motor met DSG-versnellingsbak en doet qua luxe weinig onder voor de geteste Viano. Met dank aan Century Bedrijfswagens in Groningen konden we daardoor een goed vergelijk van de ruimte maken. Voor een beter vergelijk van de rij-eigenschappen en het afwerkingsniveau heb ik daarna nog gereden met een Multivan, voorzien van de 180 pk en 400 Nm leverende 2,0-liter biturbo TDI – ook in combinatie met DSG. In beide gevallen dus top-of-the-range dieselmotoren, een automatische transmissie en alle luxe van een dure personenauto. De uitvoering die bij uitstek geschikt is voor zowel bedrijfs- als privégebruik.

Luxe versus functionaliteit

Bij het instappen worden meteen de eerste verschillen duidelijk. Achter het stuur van de Volkswagen zit je hoger en verder naar voren dan in de Mercedes, voor je gevoel bijna bovenop de voorwielen. In de Viano heb je een meer ruimtelijk gevoel, dankzij het vele glas en een groot en relatief vlak staand stuurwiel. De VW heeft een veel compacter en meer rechtopstaand stuurwiel, dat zo uit een Passat zou kunnen komen.

Waar het dashboard van de Transporter strakke eenvoud en functionaliteit uitstraalt, geeft de Viano een rijkelijk gevoel van luxe

Waar het dashboard van de Transporter vooral strakke eenvoud en functionaliteit uitstraalt, daar geeft de Viano een rijkelijk gevoel van luxe. In dat opzicht staat de Mercedes dichterbij een personenauto, maar de luxe Multivan komt evengoed in de buurt en heeft modernere apparatuur aan boord. Het zijn vooral de chique inleglijsten en het fraai geplooide leder in de deuren, die bijdragen aan het ‘bevoorrechte’ Mercedes-gevoel. De twee ‘captain chairs’ achterin en de multifunctionele middenconsole met uitklaptafel maken deze luxe bus compleet. Naast een riante bewegingsruimte zijn deze zitplaatsen extra comfortabel door de armsteunen aan weerszijden.

Uiteraard zijn er achterin een Multivan met dubbele cabine soortgelijke stoelen te krijgen, maar in de Transporter van de foto’s bevindt zich een driezitsbank. Deze biedt in de breedte en hoogte voldoende ruimte, maar qua been- en voetenruimte moet hij in de Viano zijn meerdere erkennen. Het schot tussen de cabine en de laadruimte is in de Transporter namelijk verder naar voren geplaatst, wat in de Viano overigens ook mogelijk is. Helaas kun je als achterpassagier je voeten niet kwijt onder de stoelen van de Transporter, wat bij de Viano wel het geval is.

Ondanks de luxe uitstraling van de Mercedes, kent de Volkswagen een betere kwaliteitsindruk en een fraaiere afwerking van het dashboard. In beide auto’s overheersen hoofdzakelijk harde kunststoffen, al dan niet glad of met een lederachtige structuur. In de Benz steekt het allemaal net wat minder verfijnd in elkaar en zowel de boordcomputer als het navigatiesysteem zijn nog van een vorige generatie. De vermaarde RNS510-routebegeleiding van VW is helemaal up-to-date, met een hoogverfijnd touchscreen dat prettig werkt en ook pijlaanwijzingen geeft op het display tussen de tellers. Hier heeft Volkswagen een streepje voor.

De Viano mag dan de meeste ruimte bieden aan zijn inzittenden, in de laadruimte van de Volkswagen kun je net even wat meer kwijt. Het vloeroppervlak is met 2,7 vierkante meter weliswaar iets kleiner (2,9 vierkante meter), de inhoud is met 4,5 kuub weer een stuk groter dan de 3,9 kubieke meter van de Viano. Ook de lengte van de laadvloer is in de Transporter met 1,92 meter langer dan die van deze Viano, waarvan de laadvloer 1,81 meter meet. Het verschil in afwerking van de laadruimte zit hem vooral in het feit dat de Viano een omgebouwde personenbus is, terwijl de gefotografeerde Transporter in de basis een bestelauto is. Uiteraard is de Viano te ontdoen van de luxe bekleding in de laadruimte, het hangt er maar net vanaf wat je als klant wil.

De Viano biedt meer ruimte aan inzittenden, in de laadruimte van de VW kun je meer spullen kwijt

De kracht of dynamiek van een personenauto

Hoe rijdt dat nou, zo’n uit de kluiten gewassen bestelbus? Dat je in beide gevallen met ruim vijf meter auto op pad bent - 5,24 meter voor de Mercedes-Benz en 5,29 voor de Volkswagen - is wel iets om rekening mee te houden in bochten. Door de verlengde wielbasis is het raadzaam om bij krappe bochten net even wat later in te sturen, omdat je achterwiel anders een stoeprandje meepakt. De Viano voelt duidelijk het zwaarste aan en blijkt dat met 2.160 kg ook te zijn. De Transporter is met zijn 1.955 kg ook geen lichtgewicht, maar het gevoel qua rijden is compleet anders.

De rijdynamiek van de Volkswagen komt opvallend dicht in de buurt bij die van een personenauto. Dit merk je voornamelijk aan de wegligging en besturing. In de VW stuur je als in een Golf, terwijl je in de Viano hoepelt als in een vrachtwagen. De Volkswagen reageert ook wat directer, terwijl hij vlakker in bochten ligt. Dat het onderstel wat aan de harde kant is, is de keerzijde van de medaille. De uiteindelijke bochtsnelheden van beide auto’s liggen niet ver uit elkaar, maar in de Viano gaat snel bochtenwerk gepaard met flink overhellen en een minder zeker gevoel in de besturing. Die is zoals van bijna alle grote Mercedessen: afstandelijk, licht en in de Viano ook nog eens tamelijk indirect.

De rijdynamiek van de Volkswagen komt opvallend dicht bij die van een personenauto

De Mercedes stelt daar wel iets tegenover, namelijk een grote mate van rijcomfort. Een Viano wordt standaard voorzien van luchtvering op de achteras, wat duidelijk zijn uitwerking heeft op het veergedrag. De Mercedes zoeft over oneffenheden, deint soepel na en wiegt je naar je bestemming. De luchtvering zorgt er daarnaast ook voor dat je met iedere belading een gelijke rijhoogte behoudt. Luchtvering of niveauregeling ontbreken op de optielijst van de Volkswagen, maar volgens de dealer is achteraf natuurlijk alles mogelijk. Daarnaast wil Mercedes-Benz zich onderscheiden met een belangrijke veiligheidsfeature, in de vorm van een dynamisch en adaptief ESP. Deze meet de belasting van de auto en kan door kruislings geplaatste sensoren aanvoelen wanneer het moet ingrijpen als de auto dreigt om te slaan.

ZZP-stand

Op motorisch vlak kan de Mercedes de VW met enig gemak de baas. De 3,0 liter V6 CDI van Mercedes is in de Viano onlangs opgewaardeerd naar 224 pk en dat is ruim voldoende om er een erg vlotte bus van te maken. [J1] De Multivan met biturbo-TDI beschikt over een vergelijkbare souplesse. Die heeft met 400 Nm bij slechts 1.500 tpm en de razendsnel schakelende zestraps DSG-transmissie weinig nodig om vlot door het verkeer te gaan. Zijn gasrespons is uitstekend [J2] en maakt de sportstand van de DSG-bak eigenlijk overbodig, de Bi-TDI reageert gretig genoeg en maakt goed gebruik van de trekkracht onderin. Op constante snelheid blijft het aardig stil, maar bij accelereren is een onmiskenbaar TDI-geluid te vernemen. Het testverbruik van de Multivan is met gemiddeld 1 op 10 keurig, maar dat is de 1 op 9 die de Viano met zijn V6 CDI haalt ook.

De automaat van de Mercedes kent maar één stand: ik noem het de ZZP-stand. Deze is vergelijkbaar met de sportstand van Volkswagens DSG: een tikkeltje zenuwachtig op het gas en enthousiast in de toeren klimmend. Helaas ontbreekt een zesde versnelling, zodat de Benz zijn rauwe 440 Nm trekkracht minder mooi kan uitspreiden. De schakelacties zijn bovendien duidelijk voelbaar, in tegenstelling tot de vrijwel onmerkbare verzetswissels van Volkswagens DSG. Het turbogat van de Viano V6 CDI is ook groter, maar daarmee is de snelheidsbeleving heftiger. Wanneer je het gaspedaal vol intrapt, gebeurt er ook echt wat. De neus verheft zich en de spreekwoordelijke ‘duw in de rug’ geeft je het gevoel van een snelle personenauto. Inhalen is met de Viano een koud kunstje, de imposant grommende V6 vindt het geen probleem. De 44 pk extra voel je vooral hoger in de toeren en op de snelweg, dan is de Viano duidelijk het krachtigst en het snelst. Op papier is het verschil klein: Mercedes-Benz geeft een topsnelheid van 198 km/u op, tegenover 191 km/uur voor de Volkswagen. Beide waardes kunnen slechts met heel veel geduld op de teller gezet worden, maar de Mercedes loopt boven de 150 km/u met minder moeite door.

De prijzen lijken aardig overeen te komen, totdat je de boel gaat aankleden

Wanneer je zo rondrijdt in beide bestelbussen, met een overvloed aan power en lekker hoog boven de weg, dan begin je het rijgedrag van sommige ‘busjesrijders’ ook wat beter te begrijpen. Doordat je zo hoog zit, heb je minder snelheidsbeleving dan in een personenauto en rijd je ongemerkt te dicht op je voorganger. Bij gas los dendert het gewicht ook nog eens langer door dan in de gemiddelde personenauto. Ik wil de bestelbusrijders die met 140 km/u ‘op links’ kleven niet vrijpleiten, maar nu weet ik wel hoe makkelijk de nonchalance er insluipt.

De Mercedes onder de busjes

Een keuze maken tussen deze bestelbussen hangt uiteraard af van je persoonlijke voorkeuren. Bij de Volkswagen ligt de nadruk vooral op maximale laadruimte en gebruiksgemak, terwijl de Mercedes het comfort voor de inzittenden het beste voor elkaar heeft. Met een bus als deze heb je in elk geval een volwaardig en fiscaal aantrekkelijk alternatief voor een luxe personenauto.

De ster op de neus van de Viano is statusgevoelig, maar het imago van een VW-bus is minstens zo sterk. De V6 dieselmotor van de Mercedes is net als de algehele uitvoering van de testauto overdadig. De Viano koop je vooral voor zijn comfort en het gevoel van luxe. De Volkswagen is in dit vergelijk echter de betere keuze, zowel in rationeel als functioneel opzicht. Het interieur is moderner en de afwerking is verfijnder. De rij-eigenschappen staan op een hoger niveau en de laadruimte is net even wat groter. Verder is de aandrijflijn van de VW moderner, met de uiterst soepele biturbo dieselmotor in combinatie met de razendsnel en onmerkbaar schakelende DSG-transmissie. De prijzen van de Mercedes-Benz en de Volkswagen lijken aardig overeen te komen, totdat je de boel gaat aankleden. Dan blijkt de VW met vergelijkbare uitrusting en motorisering duurder dan de Mercedes. Het zijn dus niet alleen de kwaliteiten, maar ook de prijs die de Volkswagen tot de Mercedes onder de busjes maken.