Het kan niemand ontgaan zijn, Saab is Spykerhard terug en daagt iedereen uit. Met dank aan de kleine Nederlandse sportwagenfabrikant uit Zeewolde en zijn topman Victor Muller leeft Saab nog. David redde Goliath. Zo haalde de compleet nieuwe Saab 9-5 uiteindelijk toch het productiestadium, in plaats van het museum. Herhaaldelijk stond ik op beurzen oog in oog met het nieuwe vlaggenschip uit Trollhättan, met in het achterhoofd de vraag of ik er ooit nog mee zou kunnen rijden. Vandaag is het dan eindelijk zover. De eerste kennismaking is gelijk met het neusje van de zalm: de 300 pk sterke Aero. Is dit het model waarmee het merk Saab weer herleeft?

Saab trakteert ons eindelijk weer op een compleet nieuw model. De inmiddels dertien jaar oude eerste generatie 9-5 kon, ondanks zijn snelle turbomotoren, de kar van het kwakkelende merk niet meer trekken. Het model overleefde drie generaties Mercedes E-klasse en twee generaties Audi A6. Na twee facelifts is er nu een echte opvolger om het eigenzinnige alternatief in de luxeklasse opnieuw gestalte te geven. Wederom met een typisch Scandinavisch design, geïnspireerd op de Aero-X conceptcar.

IJsblokjesblauw

De 9-5 is nog een product van de oude eigenaar General Motors, maar waar merk je dat aan? De technische verwantschap met de Opel Insignia beperkt zich tot het motorenaanbod en het platform, waarvan de wielbasis met tien centimeter groeide. Aan de buitenzijde zie je het er in ieder geval niet aan af, de 9-5 heeft duidelijk een eigen gezicht en dat is maar goed ook. Het is een aparte verschijning met een aantal unieke details. Zoals de lichtunits, die zowel voor als achter zijn voorzien van een ijsblokjesblauwe gloed. De voorruit loopt optisch door in de zijruiten, zoals bij een vliegtuig. In de raamlijn keert de voor Saab zo karakteristieke hockeystickvorm terug, gemarkeerd door een aluminium lijst. De donkergrijze koets is verder grotendeels gladgestreken en elegant afgerond.

Het front is rijkelijk gedecoreerd met contrasterende belijning rondom de luchtinlaten en koplampen, het vele glimmende chroom van de laatste facelift van de vorige generatie is tot veler genoegen verdwenen. Dat was net iets teveel ‘bling-bling’. De Aero waar ik mee rijd valt desondanks nog voldoende op, zonder schreeuwerig te zijn. Hij maakt met name indruk door zijn formaat, want met dik vijf meter schurkt hij tegen limousines uit de topklasse aan. Aan de achterzijde is de 9-5 te herkennen aan achterlichten die over de gehele breedte oplichten.

Ruimtelijke cockpit

Bij het betreden van de 9-5 valt de lage raamlijn op, die de instap voor lange personen enigszins kan bemoeilijken. Eenmaal voorin plaatsgenomen ontbreekt het je allerminst aan hoofdruimte. Integendeel, er is bewegingsruimte in overvloed en ook achterin is de zit meer dan royaal. Helaas zal de aflopende daklijn mensen langer dan 1,90 meter daar wel ongevraagd in contact kunnen brengen met de hemelbekleding. Lange stelten kun je beter kwijt dan in de concurrent uit eigen land, de Volvo S80. Met een kofferruimte van 515 liter loopt hij verder mooi in de pas met de rest van zijn klasgenoten.

De nieuwe Saab 9-5 is nog altijd een auto voor de individualist, mensen die bewust een andere keuze maken dan de grote massa

Achter het stuur waan je jezelf in een ruimtelijke cockpit, waarin de bestuurder centraal staat. De vormgeving vertoont een duidelijke link met het vorige model, maar de invulling is compleet nieuw. De bovenzijde van het dashboard bestaat volledig uit de typische wafelstructuur, die zelfs boven de tellers optisch doorloopt. Een groot aanraakscherm staat centraal boven de bedieningselementen, waarvan de knoppen gegroepeerd zijn in de vorm van Da Vinci’s ‘Man van Vitruvius’. Wie de Insignia goed kent, zal enkele knoppen mogelijk herkennen. De hendels achter het stuur en de knop van de spiegelverstelling komen rechtstreeks uit de schappen van Opel. Het zal de gemiddelde Saab-koper echter niet in storende mate opvallen, temeer omdat de kwaliteitsindruk er wel bij vaart. Iets meer onderscheid is nog wel gewenst, maar aan de andere kant vind je in een Audi net zo goed interieurdelen die Volkswagen ook toepast in Skoda’s. De afwerking en het materiaalgebruik in deze Saab zijn prima voor elkaar; alles sluit mooi aan en op de meeste plaatsen is zachte kunststof gebruikt. Jammer is dat er veel grijze kunststof vlakken zijn. Met name links van het navigatiescherm bevindt zich een lelijk kaal gedeelte rondom de 'Night Panel'-knop. Gelukkig is optioneel ook carbonlook-inleg leverbaar. De diverse aluminium-look delen fleuren de boel nog een beetje op en zolang je het niet aanraakt lijkt het op écht geborsteld aluminium.

De zitpositie is buitengewoon aangenaam, de sportstoelen ondersteunen het lichaam goed en laten zich uitgebreid verstellen. De verlengde zitting is prettig voor lange bovenbenen en het zachte en (optioneel) verwarmde en geventileerde leder houdt je in alle comfort op je plek. Het stuurwiel kan ver genoeg naar je toe gehaald worden, pakt lekker beet en is relatief compact. Een gemiste kans is het design van het stuur, dat weliswaar anders is maar teveel lijkt op dat van de Insignia. De knoppen voor de audiobediening en cruise control zijn één op één overgenomen.

Het Saab-logo voor je neus en op de versnellingspook laten echter geen twijfel bestaan over het merk auto waarin je zit, net als de klokkenwinkel waar je op uitkijkt. De groene dashboardverlichting, de ruime schaalverdeling tot 140 km/u en natuurlijk de turbodrukmeter zijn typische Saab-details. Nieuw is de ronde display van de boordcomputer waarop je naar wens de snelheid kunt aflezen. Een derde plek waar je snelheid is af te lezen, is op de optionele Head Up Display. Een fijne optie die tevens het toerental of de pijlen van de navigatie op je voorruit projecteert, zodat je te allen tijde je blik op het wegdek kunt houden. Andere handige gadgets zijn verkeersbordherkenning en een systeem dat waarschuwt als je de wegmarkeringen ongemerkt overschrijdt.

De vormgeving vertoont een duidelijke link met het vorige model, maar de invulling is compleet nieuw

Getemperde snelheidssensatie

Tijd om de startknop, die zich naar goed gebruik tussen de voorstoelen bevindt, in te drukken voor een eerste rij-indruk. De 9-5 waar ik mee rijd beschikt over de 300 pk sterke 2.8 V6 turbomotor, het voorlopige topmodel dat alleen in combinatie met een zestrapsautomaat te krijgen is. Deze motor kende ik al uit de 9-3 Turbo X (280 pk) en de Insignia OPC (325 pk), die beide handgeschakeld zijn. De beleving in de 9-5 is zowel qua geluid als snelheidsbeleving totaal anders. Je wordt door een gebrek aan motor- en uitlaatgeluid wat minder betrokken bij het rijden, terwijl de automaat je nog meer sportiviteit uit handen neemt. Vergeleken met de vorige 9-5 Aero – met handbak - is de snelheidssensatie behoorlijk getemperd. De ruwe turboduw is veel geleidelijker geworden en de V6 piekt wat hoger in de toeren ten opzichte van de opgefokte viercilinderturbo van de oude Aero. De reactie op het gas is echter minstens zo gretig en middels de pook en schakelflippers achter het stuur kun je naar wens toch zelf schakelen. De gangwisselingen verlopen snel en schokvrij, net als in de automatische stand. Je hoeft maar weinig gas te geven en toeren te maken om lekker te versnellen. Jammer dat het zo stil blijft aan boord; de V6 zingt hoge tonen, maar klinkt te geciviliseerd om indruk te maken. De acceleratie is vooral spannend wanneer je de kickdown gebruikt of vanuit stilstand wegtrekt. Dan word je stevig in je stoel geduwd.

Met dank aan de standaard op de V6 aanwezige XWD vierwielaandrijving heeft deze 9-5 geen enkele moeite met het op het asfalt brengen van zijn vermogen. De 9-5 laat zich onverstoord over een bochtig dijkweggetje jagen en geeft geen krimp als je lomp het gaspedaal intrapt of loslaat midden in de bocht. Hij vervolgt stoïcijns de ingezette koers en zal pas wanneer je gaat forceren ondersturen. Zijn wagengewicht van 1.845 kilo drukt uiteindelijk wel door, maar de 9-5 voelt in bochten nog niet zo zwaarlijvig aan als de eerder geteste Insignia SportsTourer OPC, die vrijwel hetzelfde weegt.

Met de Comfort/Intelligent/Sport-knop bedien je het DriveSense systeem, waarmee je het karakter van de 9-5 kunt beïnvloeden. De gasrespons, mate van stuurbekrachtiging en demping is hiermee aan te passen. In alle gevallen kent het onderstel een goede balans; zelfs in de Sport-stand gaat hij niet hinderlijk stuiteren. De stuurbekrachtiging is wel duidelijk gebaat bij de sportiefste setting, want enige weerstand bij het insturen is wel zo prettig voor het gevoel met de voorwielen. Ik heb ook nog kortstondig met een 9-5 zonder het CIS-systeem gereden en die stuurde toch wat te licht. De nerveuze directheid van de Insignia blijft gelukkig achterwege, enige speling rond de middenstand is namelijk wel gewenst bij dit type auto - de 9-5 is immers meer reiswagen dan sportsedan. De Aero stuurt wel communicatiever dan een E-klasse of A6, maar de 5 Serie blijft op eenzame hoogte als het op stuurgevoel aankomt. De 9-5 heeft daarentegen voldoende raffinement in de afstemming van z’n onderstel om zich te kunnen meten met de gevestigde orde. Wie voor meer comfort gaat, doet er wel goed aan te kiezen voor een maatje kleinere wielen. Hoewel het tweekleurige donkere 19 inch lichtmetaal de wielkasten mooi vult, geven de platte banden meer geluid en oneffenheden in het asfalt door. Het staat op deze Aero-uitvoering wel fantastisch, zeker in combinatie met de donkergrijze lakkleur.

Vaderlands’ glorie

De nieuwe Saab 9-5 is nog altijd een auto voor de individualist, mensen die bewust een andere keuze maken dan de grote massa. Nu Saab gered is staat er eindelijk weer iets compleet nieuws in de showroom, dat de verloren klandizie moet laten terugkeren. Nieuw publiek wordt tegelijkertijd uitgedaagd en kan zich aangenaam laten verrassen. Deze Zweedse luxesedan lijkt prima opgewassen te zijn tegen zijn directe concurrenten, zowel qua rijeigenschappen als onderscheidend vermogen. De sensatie is minder spectaculair dan voorheen maar daar staat meer controle, comfort en ontspannen rijgenot tegenover. Met alle moderne systemen aan boord is de tweede generatie 9-5 weer helemaal up-to-date. Zijn bovengemiddelde formaat maakt hem de royaalste in zijn klasse en de groene labels houden het prijskaartje aantrekkelijk. Daar vormt deze luxe aangeklede V6 Aero helaas een uitzondering op, die is met een prijs van 73.500 euro - exclusief opties - grofweg 30 mille duurder dan de instap 1.6 Turbo met 180 pk. Die laatste staat voor een vanafprijs van 42.950 euro in de prijslijst. Dieselen kan voor 1.500 euro meer met de 160 pk sterke TiD, die in combinatie met een handbak zelfs een A-label heeft. Saab verwacht zelf het meeste van de 220 pk sterke 2.0 liter turbo, die met een paar leuke opties voor rond de 50 mille je oprit of garage vult. Daarmee is de nieuwe 9-5 binnen zijn segment naast een eigenzinnig alternatief ook een concurrerende aanbieding. Voldoende doordrongen van het typisch Scandinavische DNA, is Saab nu ook een beetje vaderlands’ glorie geworden. Victor, bedankt!