In de kleur geel en met zijn stoere uitdossing lijkt de Fiat Panda Cross een auto die je vooral voor de lol koopt en niet voor het echte modderploeteren. Maar onderschat hem niet, want de Panda Cross is een volwaardige 4x4 - en vind die nog maar eens voor dit geld.

Voor afgerond 20.000 euro heb je een Panda Cross, inclusief vierwielaandrijving en banden met mud & snow-classificatie. De Dakar-rally zul je niet winnen, maar je komt er aanmerkelijk verder mee dan met een normale straatauto. En bovendien: waar koop je nog een echte terreinauto voor dit geld? De inmiddels bejaarde Suzuki Jimny is met zijn 23.000 euro het enige alternatief. 

De Panda Cross is de jongste toevoeging aan de Panda-reeks, maar  een bekend naam omdat de vorige generatie Panda ook als Cross werd geleverd. Net als toen is het een variant die de terreinvaardigheid van de gewone 4x4-uitvoering combineert met het nodige uiterlijk vertoon. De techniek is vrijwel identiek aan die van de twee mille goedkopere Climbing-uitvoering, maar de uitdossing van het geheel is uniek. De Cross onderscheidt zich met bijvoorbeeld specifieke lichtmetalen wielen, rood gelakte sleepogen en mistlampen die als een soort traantjes onder de koplampen zijn geplaatst. Ook de lakkleur Giallo Birichino (vrij vertaald betekent dat zoiets als ‘ondeugend geel’) is alleen op de Cross te krijgen. Ondeugend is ook de beste omschrijving van hoe zo’n Panda Cross er nu uitziet: hij neemt zichzelf duidelijk niet helemaal serieus. En dat is vooral valse bescheidenheid, maar daarover later meer.

Nu ook als benzine

Voorheen was de Panda Cross er alleen als diesel, maar deze generatie is er ook met een TwinAir-benzinemotor. In Nederland is dat de enige motorvariant, omdat een diesel in een kleine auto ‘dankzij’ onze fiscus domweg niet interessant is. Het is dezelfde 0,9-liter tweecilinder-met-turbo zoals we die uit meerdere Fiats (inclusief de andere Panda’s) kennen, maar dan iets opgevoerd naar 90 pk. Dat maakt de Cross niet alleen de duurste maar ook de sterkste Panda. Het is vooral een papieren verschil: de Cross is volgens de folder maar een fractie vlotter dan de 5 pk zwakkere Panda Climbing. Wel heeft de Cross als enige Panda schijfremmen achter.

Knipoog naar Land Rover

Het 4x4-systeem van de Panda werkt alleen als het nodig is. In de meeste gevallen rijd je met alleen aandrijving op de voorwielen. Treedt er gripverlies op, dan stuurt een elektronisch differentieel zoveel kracht naar de achterwielen als nodig is om weer grip te krijgen. In de Cross kun je dat proces zelf beïnvloeden met een draaiknop onder de versnellingspook. Het is een knipoog naar de Terrain Response-knop van Land Rover, want zoveel functies heeft de knop van de Panda niet: verharde weg, terrein en Hill Descent Control. Die laatste is een assistent die met remingrepen helpt om de Panda met een gecontroleerde snelheid van een modderige helling te laten rijden.

Met de Panda Cross val je meer op dan in een Range Rover en kom je misschien wel net zo ver in de modder

Extreem modderhappen in de Panda heb ik niet gedaan - maar een modderpad waar je de gemiddelde straatauto hopeloos vastrijdt is voor de Cross in elk geval geen probleem. Eerlijk is eerlijk, dat is ook voor een groot deel te danken aan de hogere bodemspeling en de bandenkeuze, maar je merkt dat het 4x4-systeem ook zijn steentje bijdraagt aan het geheel. Net als de voorwielen de strijd op lijken te geven, ‘klikt’ de Panda zijn achterwielen erbij. Voor wie de Panda niet in het terrein gebruikt, maar het grootste deel van de tijd over verharde wegen rijdt, is er goed nieuws: daar hoef je de Cross niet voor te laten staan. Hij staat wel hoger op zijn veren dan gewone Panda’s, maar helt niet overdreven over in bochten. Die extra lange veerweg maakt de Cross bovendien soepeler dan een normale Panda op drempels en slecht wegdek.

Manieren

De Cross is standaard voorzien van een handgeschakelde zesbak, waar de meeste andere Panda’s het met vijf versnellingen doen. Fiats verklaring daarvoor is dat de eerste versnelling nu heel ‘kort’ kon worden gemaakt, waardoor je makkelijker wegkomt op hellingen en je de auto heel beheerst met een lage snelheid kunt laten rijden zonder dat je de koppeling nodig hebt. Dat is dus vooral voor het terreinrijden bedoeld, maar het werkt eigenlijk altijd goed. Deze zesversnellingsbak past beter bij de TwinAir-motor dan de vijfbak die je in de andere Panda’s krijgt. De verhoudingen zijn beter gekozen waardoor je minder snel in een voor deze motor ongunstig toerengebied terecht komt. Alleen tussen de versnellingen twee en drie zit gevoelsmatig een ‘gat’, waarbij de motor rap in toeren daalt.

Over de manieren van de TwinAir is al het nodige gezegd: het blokje geeft ook in deze Fiat Panda Cross nog steeds trillingen door aan de pedalen en de versnellingspook. Wel houdt de motor eenmaal op kruissnelheid zijn mond. In de vorige Cross met dieselmotor moest de radio op de snelweg een stuk luider om er nog iets van te verstaan – dat is in deze opvolger met benzinemotor niet nodig. Wel maken de ‘terrein’-banden meer rolgeluid en vangt de Panda aanzienlijk meer wind op de snelweg. Mede daardoor kwam het testverbruik uit op gemiddeld 7,4 l/100 km oftewel 1 op 13,5.

Open galerij

Ondeugend is de beste omschrijving van hoe een Fiat Panda Cross er uitziet.

Zoals gezegd is de Cross de duurste Panda die je kunt kopen. Daar krijg je wel de nodige uitrusting voor terug. Even los van alle off-road-gerelateerde spullen is dat bijvoorbeeld automatische klimaatregeling, elektrische bediening voor ramen en spiegels, deels met kunstleer beklede stoelen en deurpanelen en een set lichtmetalen wielen. Voor audio en zelfs een TomTom-insteekplug is eveneens gezorgd. Wel bijbetalen moet je voor een achterbank die in delen neerklapt - dat zit in een pakket met onder meer een extra gordel en hoofdsteun, zodat je in elk geval op papier een vijfpersoons Panda hebt. Gordijnairbags langs de dakrand zitten wel standaard op de Panda, maar zijairbags dan weer niet, die kosten extra. Cruise control is net als op de Fiat 500 niet leverbaar.

Exclusiviteit gegarandeerd

Deze Fiat Panda Cross zal net als zijn voorganger wel een zeldzame verschijning blijven in Nederland, vrees ik. Wie een Panda 4x4 ‘voor het werk’ aanschaft, zal eerder voor de goedkopere Climbing-uitvoering gaan, en wie gewoon een kleine auto zoekt, koopt wel een normale Panda. Ga je voor de Cross, dan is exclusiviteit gegarandeerd. Kies je hem voor z’n uiterlijk, dan val je meer op dan in een Range Rover en kom je misschien wel net zo ver in de modder, voor een fractie van de prijs.