Open galerij

Laag, gestrekt en aalglad: daarmee vat je het uiterlijk van de Volkswagen XL1 samen.

Als je de tweede film uit de Back to the Future-trilogie kijkt zie je het straatbeeld van 2015. Lage, gestroomlijnde auto's met gesloten achterste wielkasten maken daar de dienst uit. Tot de komst van Volkswagens  XL1 leek dat totaal onrealistisch, maar het toekomstbeeld uit de film wordt werkelijkheid als ik voor kom zoeven in het onderwerp van deze test. Haal ik het surrealistische verbruik van 1 op 100 dat Volkswagen opgeeft? Beleef het mee.

Deze toekomstvisie van Volkswagen ontsproot aan het brein van voormalig topman Ferdinand Piëch. De auto die 1 op 100 moest rijden kreeg ruim 12 jaar geleden al vorm met de Volkswagen 1-litre concept car. Die begon zijn carrière als gestroomlijnde sigaar op wielen, met slechts 8 pk.

Bekijken

Laag, gestrekt en aalglad: daarmee vat je het uiterlijk van de XL1 het best samen. De basisvorm van ‘de sigaar’ bleef behouden en doordat er geen buitenspiegels zijn, is het in eerste instantie zelfs moeilijk om voor- en achterkant te onderscheiden. Om z’n formaat in perspectief te plaatsen: de XL1 is iets korter en praktisch even breed is als een Polo, maar met 115 centimeter zelfs nog iets lager dan de Lamborghini Huracán. Buitenissige proporties dus, afgemaakt met een prachtig stel vleugeldeuren. Die heeft zelfs de Lamborghini niet.

Het interieur ziet eruit alsof het van een sportwagen is en steekt goed in elkaar. Qua look en feel is het helemaal geslaagd.

Open galerij

Hoe stap je in? Eerst je benen, of eerst je billen?

Zitten

Instappen in de Volkswagen XL1 is een uitdaging. De één laat zich liever eerst in het kuipje zakken en trekt dan zijn of haar benen in, de ander prefereert wellicht de omgekeerde volgorde. Hoe dan ook, de brede koolstofvezel dorpels blijken krasgevoelig en verlangen een voorzichtige behandeling.

Eenmaal in het kuipje zit je best goed. Mits je niet langer dan zo'n 1,85 meter bent, daarna komt je hoofd onherroepelijk in aanraking met het plafond. De bestuurdersstoel laat zich kantelen en verschuiven, maar de stuurkolom is net als de bijrijdersstoel gefixeerd. Toch is de zitpositie goed en bieden de dunne stoelen passende ondersteuning. Mijn onderrug kreeg na lange ritten wat last van de harde leuning, maar dat is ondergeschikt aan de bereikte gewichtsbesparing.

Bedienen

Verwacht je een fancy instrumentarium in de XL1, dan kom je bedrogen uit. Analoge tellers zijn nu eenmaal energiezuiniger dan beeldschermen en het Garmin-systeem uit de Up! (voor radiobediening, navigatie en boordcomputer) voldoet prima. Het is niet groot – naar de huidige maatstaven – maar laat zich goed bedienen. En... het scheelt weer wat gewicht.

Het meest opzienbarend zijn de kleine lcd-monitoren in de portieren. Die nemen de functies van de buitenspiegels over en leveren overdag een haarscherp beeld. 's Nachts kun je ze dimmen en zie je hoofdzakelijk de lampen van andere auto's. Een achteruitkijkspiegel ontbreekt, waardoor je volledig op deze schermpjes bent aangewezen. Het vergt wat vertrouwen en gewenning, maar je ziet praktisch evenveel als met ‘echte’ buitenspiegels.

Wat niet went is de omslachtige manier van opladen. In de kofferbak staat een 22 kg wegende omvormer die je uit de auto moet halen en vervolgens aansluit op een regulier stopcontact. Laden bij een laadpaal of wallbox kan niet en dat beperkt het gebruiksgemak behoorlijk. Eenmaal aan de stroom is de XL1 in net geen 3 uur volledig opgeladen. Laat je de omvormer thuis, dan heb je een redelijk bruikbare 120 liter bagageruimte tot je beschikking.

Open galerij

Zeg nu zelf: dit lijkt toch op een plaatje uit de toekomst?

De XL1 heeft buitenissige proporties en een prachtig stel vleugeldeuren.

Rijden

Anders dan in Zemeckis' film vliegt de XL1 niet. Je voelt elke streep op het wegdek. Het bochtengedrag is voorbeeldig, overhellen doet deze Volkswagen amper en ondanks de 11,5 cm (!) smalle voorbanden is er erg veel grip. Samen met de zware, scherpe en niet door aandrijfreacties beïnvloede besturing (want achterwielaandrijving) ga je letterlijk als met een kart door de bocht. Bij inparkeren of rotondes nemen merk je de keerzijde, want dan vereist het kleine en bijzonder goed aanpakkende stuur een ferme hand.

De XL1 is een zogenaamde plug-in hybride met een elektro- en dieselmotor. De auto heeft een relatief klein 5,5 kWh-accupakket waarmee ik zonder moeite 30 kilometer actieradius haal. Met de 10 liter dieseltank kun je daar nog zo’n 250 kilometer rijbereik aan toevoegen. Wil je zo efficiënt mogelijk met de XL1 rijden, dan gebruik je hem 'gewoon' als hybride. Dan is hij elektrisch wanneer het kan en slaat de 0,8-liter tweecilinder TDI aan wanneer het efficiënter is. De elektromotor levert 27 pk en dat is tot een snelheid van zo’n 80 km/u voldoende. Wanneer de dieselmotor zijn 48 paarden met een gedempte brom bijschakelt dan komt de 795 kilo lichte XL1 ook boven die snelheid prima met het verkeer mee.

Betalen

Het testverbruik bij een representatieve rijstijl is met 1 op 40 heel erg laag maar niet écht spectaculair. De boordcomputer deed een verbruik van rond de 1 op 50 geloven, maar na aftanken bleek de afwijking telkens vrij groot. De magische 1 op 100 is écht haalbaar, maar alleen wanneer je maximaal 100 km/u rijdt en over een afstand van 100 kilometer tweemaal oplaadt.

De Volkswagen XL1 is nagenoeg onbetaalbaar, zelfs al heb je de gevraagde 112.866 euro. In Nederland zijn alle exemplaren verkocht. De totale productie is 250 stuks, waarvan er slechts 200 verkocht worden. Lukt het je om zo’n XL1 te bemachtigen, bijvoorbeeld via de grijze import, dan betaal je bij zakelijk gebruik slechts 7 procent bijtelling. Volgens het onderhoudsboekje moet je iedere 5.000 km terugkomen bij de importeur, dat je het even weet. Bijzondere techniek vraagt om bijzonder onderhoud.

Open galerij

Opladen gaat via een losse omvormer.

Samenvatting en conclusie

De XL1 is een plug-in hybride die zowel elektrisch als door een tweecilinder dieselmotor wordt aangedreven. Het opladen gaat wat omslachtig, maar je wordt beloond met 30 kilometer elektrische range en een mooi gemiddeld verbruik. De XL1 rijdt net zo bijzonder als ‘ie eruit ziet. Hij stuurt lekker zwaar en heeft een voorbeeldig bochtengedrag.

De XL1 is een uniek concept en een prachtig uithangbord voor Volkswagen. De beloofde 1 op 100 is écht haalbaar, maar alleen als je vaak genoeg oplaadt. Maakt dat iets uit? Wat mij betreft niet. En met de wetenschap dat de investering van ruime een ton zichzelf back in the future wel terugbetaalt zit je al helemaal goed: de XL1 is nu al een klassieker.