Historie
Smart is een automerk uit de koker van het Daimler-concern, het moederbedrijf van Mercedes-Benz. De eerste auto had al een hele geschiedenis achter de rug vóór de lancering in 1998. Al in het begin van de jaren ’70 werkte Mercedes-Benz aan een concept ‘stadsauto van de toekomst’ die het hoofd kon bieden aan de toen heersende oliecrisis en toenemende milieuproblemen.
Het duurde wel 15 jaar voor het lukte de 2,5 meter kleine auto te laten voldoen aan de steeds toenemende veiligheidseisen. Het was vooral een uitdaging om de mensen in de auto voldoende te kunnen beschermen, omdat de auto geen grote motorkap (met beschermende kreukelzones) zou krijgen.
Micro Compact Car
In de jaren ’90 waren de hippe horloges van Swatch razend populair. De fabrikant zocht een vehikel om jonge mensen verder aan zich te binden. Hij had een betaalbare auto in gedachten met innovatieve features, de ‘Swatchmobile’. In 1994 werd hiertoe de Micro Compact Car opgericht, een joint-venture tussen Mercedes-Benz en de Swatch Group.
Als eerste presenteerden Mercedes en Swatch de conceptauto Micro Compact Car (MCC). De deuren en een veiligheidsconstructie ontbraken nog. De auto had echter wel al de voor Smart kenmerkende amandelvormige koplampen en gechargeerd ergonomische stoelen. Ook het trendy design met een hoge, rechte achterkant en schuin naar beneden aflopende voorkant was al aanwezig.
Swatch Mercedes Art Car
De joint-venture ontwikkelde de MCC verder tot een voertuig dat weinig ruimte innam en natuurlijke hulpbronnen ontzag. Het kreeg een exterieur dat zich duidelijk onderscheidde van concurrenten. Het studiemodel Swatch Mercedes Art Car, of kortweg Smart, werd op de autoshow van Frankfurt in 1995 getoond.
Het prototype was een zogenaamd modulair concept. De auto had een tridion veiligheidskooi die in kleur en materiaal duidelijk verschilde van de verwisselbare, kunststof bodypanelen. Het studiemodel kreeg in 1996 de Europese designprijs.
Smart
Later werd de bedrijfsnaam gewijzigd van MCC in Smart. In communicatie-uitingen worden de merknaam ‘smart’ en alle modelnamen consequent met kleine letters geschreven. Het logo toont de merknaam, voorafgegaan door een soort cirkel. Deze is opgebouwd uit een ‘C’ – voor ‘compact’ – en een oranje driehoek die letterlijk wijst naar het ‘vooruit denken’ van Smart.
De hoofdzetel van het automerk werd gevestigd in Duitsland. In 1997 werd een productiefaciliteit geopend in Hambach (Frankrijk), Smartville genaamd. De fabriek won al snel een milieuprijs. Horlogemaker Swatch had zich al teruggetrokken uit de onderneming vóór de autoproductie goed op gang kwam, vanwege de zware verliezen die werden geleden.
Marketingconcept
De tijd was gekomen om het Smart-merk op de markt te brengen als de auto voor zelfbewuste individualisten die openstaan voor nieuwe dingen. De introductie in 1998 werd voorafgegaan door een mysterieuze reclamecampagne. Daarop volgde de tv-commercial waarin een Smart-rijder alle grote merken uitlachte, bijvoorbeeld bij het parkeren op kleine plekjes of bij het maken van een korte draai.
Er was ook alle reden om de concurrenten uit te lachen. De Smart City Coupé – de naam van de eerste generatie ForTwo – had, ondanks de geringe buitenmaten, ruimte voor twee passagiers en zes kratten bier. De auto was uitgevoerd met ‘softip’ transmissie waardoor er niet gekoppeld hoefde te worden. De benzineturbomotor maakte de tweezitter een pittig autootje. In feite voldeed de Smart aan alle eisen van een stadsauto: klein, zuinig, lage onderhoudskosten en een hoge waarde bij wederverkoop.
Het innovatieve marketingconcept werd nog eens versterkt door de Smart niet in traditionele dealerwinkels te verkopen maar in zogenaamde Smart Centers. Langs doorgaande wegen in de grote steden verrezen glazen torens waar de automodellen boven elkaar getoond werden. Sinds 2010 is de Smart overigens ook verkrijgbaar bij de Mercedes-Benz dealers.
Modelvarianten
Nadat gebleken was dat er een markt was voor de tweezitsauto, volgden diverse varianten: een roadster, roadster-coupé en een cabriolet. De Crossblade (2000) kwam in een beperkte oplage uit. Zanger Robbie Williams was koper 0008 van het model dat geen dak, portieren of voorruit had. In feite droeg de Crossblade het Smart-credo ‘Reduce to the max’ (beperk zoveel je kunt) in het extreme uit.
Tussen 2004 en 2006 werd de vierpersoons Smart ForFour geproduceerd. Het model gebruikte het onderstel van de Mitsubishi Colt. De ForFour had enkele typerende kenmerken van de tweezitter, waaronder de rechte achterkant en het gebruik van twee kleuren. De Smart ForFour werd in Born (Limburg) geproduceerd door NedCar.
Electric Drive
Ondanks de verkoop-flop van de ForFour gaat Smart opnieuw personenauto’s produceren die (iets) groter zijn dan de ForTwo. Dit moet het merk een betere positie geven te midden van de groeiende concurrentie van stadsautootjes. Voor de Amerikaanse markt ontwikkelt Daimler met samenwerkingspartner Nissan bijvoorbeeld een compacte vijfpersoonsauto. Ook voor de Europese markt worden nieuwe modellen verwacht, alle binnen het segment van de compacte stadsauto’s.
De Smart ForTwo Electric Drive is een volledig elektrisch aangedreven versie van de tweezitter. Eerst werd het model in de praktijk uitgetest door geselecteerde leaserijders. Sinds 2013 is de verkoop van de elektrisch aangedreven Smart van start gaan.
ForTwo
Door de tijd heen werd de Smart ForTwo hét gezicht van het merk. De eerste generatie viel wel de nodige kritiek ten deel over de mankementen. Consumentenorganisaties oefenden druk uit om de motoren, die regelmatig vanaf 40.000 kilometer al moesten worden vernieuwd, vervangen te krijgen. Daarnaast was er kritiek dat Smart Centers onderdelen meestal vervingen in plaats van repareerden.
In 2007 verscheen de tweede generatie. 20 centimeter groter, innerlijk zakelijker en uiterlijk volwassener, bood de nieuwe ForTwo nóg meer veiligheid, milieuvriendelijkheid, comfort en wendbaarheid. Het nieuwe model zorgde binnen een jaar voor de verdubbeling van de omzet. Vooral in de Verenigde Staten, waar het merk in 2008 werd geïntroduceerd, waren de wachtlijsten groot.
Tegenwoordig worden de kopers vele opties geboden. Naast de standaard uitvoeringen komen er met regelmaat speciale edities uit. Ook Brabus, de huistuner van Mercedes-Benz, bewerkt de Smart ForTwo tot sportieve modellen. Verder wordt onder het motto ‘alles is mogelijk’ een individualiseringsprogramma aangeboden, Smart Brabus Tailor Made.
Mircro Hybrid Drive
De ForTwo staat bekend als een relatief schone en zuinige stadsauto. Wie een nog groenere Smart wil kan kiezen voor de Micro Hybride Drive (MHD)-modellen. Let op, dit zijn geen hybride aangedreven Smarts maar modellen die zuiniger en schoner zijn dan de overige ForTwo’s.
Iedere Smart is voorzien van een tridion veiligheidskooi. Dat is een stalen constructie die op cruciale punten extra verstevigd is. Deze kooi vervormt nauwelijks bij een aanrijding. Andere onderdelen, zoals de veiligheidsstoelen, vangen de resterende botsenergie op. De Smart CityCoupé behaalde als één van de eerste auto’s in zijn soort drie sterren bij botsproeven (1999). In 2007 behaalde opvolger ForTwo vier sterren bij de Euro NCAP-test.
