Mercedes-Benz is een van de sterkste merknamen ter wereld. Zelfs al zouden de Duitsers een jaar lang niets uitgeven aan marketing, het ijzersterke merkimago zal er waarschijnlijk niet onder lijden. Dat echter niet alles van ‘Das Haus’ vanzelfsprekend een succes wordt illustreert de R-Klasse. De combinatie van een forse stationcar, een terreinwagen en een limousine in een zevenpersoons gezinsverpakking voor een premiumprijs – daar zaten we in Europa niet echt op te wachten. Althans, dat zou je kunnen afleiden uit de verkoopcijfers. De auto’s die de R poogt te verenigen – de E-Klasse Estate, de ML en de S-Klasse – verkopen namelijk allemaal stukken beter. Waarom is de R-Klasse dan nooit aangeslagen? Wellicht heeft dat meer met zijn idee van ’thinking-outside-the-box’ te maken dan met zijn automobiele kwaliteiten. Om de R een verkoopimpuls te geven, voorziet Mercedes-Benz haar nichemodel daarom nu van nieuwe looks en bovendien sterkere motoren. De vernieuwde R350 CDI mag zich met integrale aandrijving - bij Mercedes-Benz ‘4Matic’ genaamd - tijdens een winterse trip naar de Duitse hoofdstad Berlijn bewijzen.

Voor de facelift kon met name het controversiële design van de voorzijde op afwisselende reacties rekenen. De kleine ovale koplampen leken te tranen op de vlak liggende neus. Het gaf een ietwat sombere aanblik die maar weinig liefhebbers trok. Hoe anders oogt de vernieuwde R-Klasse met zijn fier rechtopstaande neus en hoekige koplampen. Daardoor is het design niet alleen statiger, maar ook de voetgangersveiligheid bij een aanrijding is beter. Het nieuwe front oogt bovendien veel beter in lijn met de massieve koets, die op eenzelfde manier aan de achterzijde is bijgepunt. Rechthoekige achterlichten en dito gevormde uitlaateindes maken het plaatje van deze facelift compleet.

Het meest opvallende stijlkenmerk - de boogvormige raamlijn - is gebleven. Toch heeft het ontwerp wel een beetje aan slankheid ingeboet. Wanneer je de nieuwe R naast de oude zet, lijkt hij zelfs groter – dat is hij natuurlijk niet. Toch wist de oude zijn 4,92 meter lengte beter te verhullen. De hier geteste lange uitvoering meet nog eens 23,5 cm meer, wat volledig ten goede komt aan de achterpassagiers. Volgens een woordvoerder neemt de lange versie zo’n 80% van de Nederlandse R-Klasse verkopen voor zijn rekening. Begrijpelijk, want wie zo’n smak geld op een dergelijke ruimteauto stukslaat, doet dat gelijk goed.

Weelderig ruimteaanbod

De weelderigheid van een S-Klasse en de ruimte van een Renault Grand Espace, dat vat deze R-Klasse mooi samen. Zelfs de derde zitrij blijkt voor mij ruim genoeg om fatsoenlijk te kunnen zitten, mits de tweede rij iets naar voren schuift. Dan nog blijft er daar - met dank aan de langere wielbasis - beenruimte in overvloed over. De R wordt standaard geleverd als vijfzitter, maar is er ook als zevenzitter of als 4+2, die twee captainseats en een middenconsole op de tweede zitrij heeft. Zijn alle stoelen bezet, dan hou je nog steeds een bagageruimte van 314 liter over. Dit is uit te breiden naar een forse 1.067 liter en als alle achterstoelen vlak liggen zelfs tot maximaal 2.385 liter. In een handomdraai ligt alles over een lengte van 2,19 meter vlak en kun je zo een surfplank of bankstel naar binnen schuiven. Het instappen naar de derde rij gaat al net zo gemakkelijk, je schuift de stoelen eenvoudig naar voren. Het is de ruimste en meest multifunctionele personenwagen van Mercedes, wil je nog meer ruimte dan moet je maar een auto uit het bedrijfswagengamma van Mercedes-Benz kiezen.

In een handomdraai ligt alles over een lengte van 2,19 meter vlak en kun je zo een surfplank of bankstel naar binnen schuiven. Het instappen naar de derde rij gaat al net zo gemakkelijk

De R-Klasse geeft een zeer ruimtelijk gevoel aan al zijn inzittenden, wat mede te danken is aan de ver doorlopende voorruit en het enorme panoramadak. Hierdoor zit iedereen in het licht. Je kijkt uit over het amandelkleurige leder en de bruine toplaag van het dashboard. Er heerst een chique ambiance in het met hout gedecoreerde geheel. De aluminium luchtroosters detoneren daarbij een beetje, meer kitsch dan kunst. Achter het forse stuurwiel heeft de gezagvoerder uitzicht op twee ronde tellerkokers met daartussen een digitale display. Een versnellingspook ontbreekt en in plaats daarvan heeft de R een keuzehendel rechtsachter het stuur – dezelfde die je bijvoorbeeld ook in de S-Klasse tegenkomt. Aan de linkerzijde bevindt zich uiteraard het nonchalant te bedienen stengeltje voor de ‘Tempomat’ – zoals Mercedes-Benz de cruise control noemt - en daaronder de net iets te laag geplaatste knipperlicht- en ruitenwisserhendel. Typische Mercedes-items, die even gewenning vragen voor mensen die een ander merk gewend zijn.

Het materiaalgebruik is vrijwel overal hoogwaardig, de leder- en kunststofdelen voelen stuk voor stuk zacht aan. De handgrepen en armleuningen in de deuren zijn met contrasterende stiksels en verfijnde aluminium randjes heel mooi afgewerkt. Toch merk je aan de binnenzijde dat de R-Klasse niet helemaal meer van deze tijd is. Dit model is vooral gericht op de Amerikaanse consument, die gebruiksgemak en ruimte belangrijker vindt dan een feilloze pasvorm en strakke sluitnaden. De R-Klasse wordt niet voor niets gebouwd in The States en dat zie je aan de wat minder geraffineerde afwerking. Ook het dashboardontwerp sluit niet goed meer bij de huidige modellenlijn aan. De navigatie is zelfs nog van een ouder type, waardoor die fijne draaiknop op de middenconsole ontbreekt. Het oude ‘Command’ mag dan nog prima werken, maar is lang niet zo gebruiksvriendelijk.

Dit model is vooral gericht op de Amerikaanse consument en niet helemaal meer van deze tijd

Autobahntauglichkeit

Onze trip start in Groningen en eindigt in Berlijn, wat betekent dat ik dus een mooie Autobahnrit voor de boeg heb. Hoewel het weliswaar verstandig is om iedere twee uur even te stoppen, krijgt niemand de behoefte om even de benen te strekken. Na een afstand van bijna 600 kilometer stap je frisser uit dan dat je ’s morgens bent ingestapt – bij wijze van spreken. Wat een ongelofelijk rustgevende en comfortabele reisauto is dit. Vanuit de vorstelijke comfortstoelen kijk je lekker hoog over het verkeer uit en lijken kruissnelheden van boven de 160 km/u hetzelfde als 130 km/u te zijn. De R-Klasse is de beste reisgenoot die je jezelf op zo’n lange rit kunt wensen.

De nieuwe V6 dieselmotor heeft totaal geen moeite met de R-Klasse, die naast 2.130 kilogram eigen gewicht ook nog vier personen en hun weekendbagage meezeult. Dit voelt heel anders aan dan de oude R320 CDI. De nieuwe 350 CDI heeft ten opzichte van de motor die hij vervangt dan ook flink aan kracht gewonnen: met 265 pk heeft hij ruim 40 pk meer en dan is er nog dat imposante koppel van 620 Nm, dat tussen 1.600 en 2.400 tpm klaar staat. Daarmee spurt hij binnen acht tellen vanuit stilstand naar 100 km/u en dendert met evenveel gemak door naar een top van 235 km/u. Op de Autobahn blijkt een kruissnelheid van pakweg 190 km/u een mooie snelheid, daarna krijgt de luchtweerstand hoorbaar vat op de het kolossale frontoppervlak. De motor blijft echter te allen tijde beschaafd op de achtergrond en draait slechts 1.800 tpm bij 120 km/u. De algehele rijindruk is dat het erg stil blijft aan boord. De zeventraps automaat houdt het toerental laag en slechts een bescheiden grom verraadt dat er een diesel aan het werk is.

Als een goedmoedige lobbes laat hij zich door bochten duwen, maar zijn gewicht speelt hem parten. Vooral in korte bochten voel je de koets overhellen en doordrukken

Aan de respons van het gaspedaal merk je dat de R-Klasse meer een chauffeurs- dan coureursauto is. Zelfs in de S-stand reageert hij niet echt alert, maar als hij eenmaal gaat dan laat de V6 indringender van zich horen en maakt de R grote sprongen voorwaarts. De rust aan boord wordt vooral bepaald door de stand waarin het onderstel staat. De testauto was voorzien van de optionele luchtvering (standaard op de achteras bij de 6- en 7-zitter) en die kent drie settings: Comfort, Normal en Sport. Op zo’n lange rit heb je natuurlijk uitgebreid de gelegenheid om de ‘Autobahntauglichkeit’ te testen. De passagiers gaven op egaal wegdek de voorkeur aan de comfortstand, waarin de R soepel als een S-Klasse nadeint. Zodra het wegdek ook maar enigszins verslechtert mag het onderstel weer in Normal, want anders word je al gauw wagenziek. Deze middelste stand biedt eigenlijk het ideale compromis tussen veercomfort en wegcontact. De sportstand lijkt alleen voor de bestuurder bedoeld te zijn en beperkt het overhellen in bochten. Voor de passagiers achterin is deze stand bijna hinderlijk te noemen want je voelt zo’n beetje iedere oneffenheid in het wegdek.

Over de muur

Voor het snellere bochtenwerk kun je de R-Klasse beter links laten liggen. Zijn indirecte besturing - die nog best zwaar aanvoelt - geeft maar weinig feedback over de stand van de voorwielen. Als een goedmoedige lobbes laat hij zich door bochten duwen, maar zijn gewicht speelt hem parten. Vooral in korte bochten voel je de koets overhellen en doordrukken, in lange doordraaiers blijft hij wat vlakker. Het geweld van de dikke zescilinder wordt in toom gehouden door de 4Matic vierwielaandrijving, die samen met de winterbanden voor voldoende grip op de nog besneeuwde stukken wegdek in de stad zorgen.

Als alle achterstoelen vlak liggen heb je tot maximaal 2.385 liter bagageruimte

Het grote panoramadak en het enorme raamoppervlak rondom maken de R tot een uiterst geschikt vervoermiddel voor een excursie langs de toeristische trekpleisters in Berlijn. We rijden langs de bekende plaatsen waar we in het liedje ‘Over de Muur’ van het Klein Orkest al van gehoord hadden: Unter den Linden, de Kurfürstendamm, Kreuzberg, de Gedächtniskirche, het Alexanderplein en natuurlijk de Muur – of wat daar nog van over is. Tot diep in de nacht is de fotograaf bezig de R-Klasse in deze historische achtergrond vast te leggen.

Het gemiddelde testverbruik is met 1 op 9,1 gezien de hoge Autobahnsnelheden en de lange stadsritten zeker netjes te noemen. In Nederland scoorde ik een niet veel betere 1 op 10,2, wat aardig representatief is.

Eersteklas

Wie het voorrecht heeft om geregeld dergelijk lange trips in een R-Klasse af te leggen, kan gerust een klein gezelschap meenemen. In deze ruimste personen-Benz zit je op alle plaatsen als een vorst. Het flexibel in te delen interieur maakt de R tevens tot een formidabele gezinsauto met het comfort van een limousine. De hoge zit maakt hem wellicht nog fijner dan een S-Klasse. Alleen het wat verouderde interieur zet hem op een kleine afstand, maar dat wordt ruimschoots gecompenseerd door de extra binnenruimte. De kale prijs van deze R350 CDI is 85 mille en zo’n prijs - de testauto was tot 117.680 euro aangekleed - zal de R exclusief houden. Toch verdient deze auto meer waardering dan hij tot nu toe heeft gekregen. Het is te hopen dat met het nieuwe uiterlijk zijn talent niet langer wordt miskend. De Reise-Klasse is eersteklas vervoer voor eenieder wiens salaris een Espace ontgroeid is.