Over elektrisch rijden wordt door petrol heads soms nogal lacherig gedaan. Ik liet er een paar (mee)rijden in de Tesla Model S. Veel (hoog)spanning en sensatie voor mij en de passagiers die ik liet kennismaken met deze revolutionaire auto uit Silicon Valley. In deze test figureert de krachtigste Model S Performance met 416 pk met het grootste 85 kWh accupakket – in theorie goed voor een range van maarliefst 502 emissievrije kilometers. Als een pistool met geluidsdemper schiet deze snelste variant in 4,4 seconden van 0 naar 100 km/u en bezorgt je daarmee zowel nekklachten als vlinders in je buik.

Voor wie nog nooit van het automerk Tesla gehoord heeft: dit Amerikaanse merk - onder leiding van PayPal-oprichter Elon Musk - wil elektrisch rijden voor de massa beschikbaar maken. Tesla bouwde hiervoor slechts één ander model: de Roadster, een Lotus-derivaat die in 2008 een mooie vingeroefening was voor het Californische bedrijf om ervaring met elektrisch rijden op te doen. De Model S heeft serieuzere ambities en wil de strijd aangaan met grote zakensedans van merken als Mercedes-Benz en BMW. Op één vlak is de Model S in elk geval concurrentieloos: de elektrische rijervaring.

Waanzinnig

Ik schreef het al in de inleiding: de acceleratiekracht van de Model S is werkelijk waanzinnig! Het gaspedaal is gelukkig goed te doseren, maar wee je gebeente als je het dieper intrapt. Ruim 400 pk en een instant beschikbare 600 Nm trekkracht komen zonder aarzeling los op de achterbanden. Tesla belooft een sprint van 0 naar 100 km/u in 4,4 seconden en de stopwatch blijft slechts twee tienden achter op deze belofte. Vooral op lage snelheid is het verslavend om te blijven spelen met het gaspedaal en je passagiers te choqueren met nekwervel-slopende sprintkracht. In korte bochten is het oppassen geblazen, zelfs met de Traction Control ingeschakeld zet de Model S makkelijk een stapje opzij wanneer je het ‘stroompedaal’ te vroeg vloert. Echt grote drifthoeken laat de Model S niet toe, zelfs wanneer de beschermengelen ‘uit’ staan grijpt de elektronica uiteindelijk toch in.

Het is verslavend om te blijven spelen met het gaspedaal en je passagiers te choqueren met nekwervel-slopende sprintkracht.

Op snelwegtempo neemt de acceleratiekracht gestaag af en neemt het verbruik exponentieel toe. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de krachtigste Model S begrensd is op een weinig indrukwekkende 210 km/u. Het gemak waarmee de Model S dit geruisloos op de teller zet is verbluffend. De importeur was zo vriendelijk om de testauto op 19 inch winterbanden mee te geven, geen overbodige luxe bij glad wegdek en temperaturen van rond het vriespunt. Dat daarbij dit unaniem lelijk bevonden lichtmetaal hoort, neem ik graag op de koop toe. De 21 inch ‘turbine’-wielen blijven daarentegen de mooiste opvulling van de wielkasten, deze worden standaard geleverd op de Performance-uitvoeringen.

Niet bijzonder sportief

De hier geteste Performance Plus heeft een extra stevig afgestemd onderstel, maar – met uitzondering van de indrukwekkende acceleratiecijfers – rijdt de Model S niet bijzonder sportief. Dat is niet erg, want de luchtvering filtert niet alleen de communicatie, maar ook oneffenheden op geraffineerde wijze weg. De besturing is prettig direct, maar biedt evenmin veel gevoel. Je kunt de weerstand wel hoger of lager zetten, maar de lichtste stand voelt eigenlijk nog het meest natuurlijk aan. De Model S is niet voor hogere kruissnelheden gebouwd. Boven de 160 km/u reageert de besturing bijna nerveus direct en je range daalt twee keer zo snel als normaal. Verder beginnen banden- en windgeruis dan de overhand te krijgen, omdat motorgeluid simpelweg ontbreekt. De rijeigenschappen doen meer aan het comfortabele en gemoedelijke karakter van een Mercedes-Benz denken dan aan de rijdynamiek van een BMW.

Al het goede van Apple en Google

De versnellingskeuze-, ‘Tempomat’- en knipperlichthendel zijn net als de knoppen van de elektrische ramen zelfs rechtstreeks afkomstig uit de schappen van Mercedes-Benz. Wanneer je op de auto afloopt met de sleutel op zak, dan schuiven de verchroomde handgrepen uitnodigend uit de portieren –  dat begint al goed! Zo ingetogen als de buitenkant is vormgegeven, zo revolutionair is het interieur. Minimalistisch is een understatement, als je bedenkt dat vrijwel alle bedieningselementen zijn ondergebracht in een enorm 17 inch touchscreen. Daarin is alles geïntegreerd, van de klimaatbeheersing tot navigatie, stoelverwarming tot binnen- en buitenverlichting. Je kunt er zelfs op internetten, verbruiksgrafieken bekijken en een satellietkaart half- of fullscreen weergeven.

De Tesla Model S heeft een ingetogen vormgeving.

In de bediening en navigatie komt al het goede van Apple en Google samen. Geen toeval, want ook die technologiebedrijven bevinden zich in de ‘Bay Area’ en waren betrokken bij de ontwikkeling. Met het bedieningsgemak van een uit de kluiten gewassen iPad roep je alle relevante functies op via ‘apps’ bovenaan het scherm, terwijl onderin altijd de klimaatcontrole in beeld staat. De helderheid is goed instelbaar, zodat het zelfs ’s nachts geen hinderlijke lichtvlek in je blikveld is. De enige fysieke knoppen die het scherm flankeren zijn die van de alarmlichten en het dashboardkastje.

Ruim voor wie niet te lang is

In het futuristisch vormgegeven interieur biedt de Tesla ook nog een grote hoeveelheid binnenruimte – mits je bovenlijf niet al te lang is. Er is beenruimte in overvloed, met name achterin is ‘ie ruimer dan concurrenten van het formaat Mercedes E-Klasse. Dat geldt overigens alleen voor de beenruimte, de hoofdruimte heeft achterin duidelijk te lijden onder de aflopende daklijn. Nog bezwaarlijker voor lange personen is dat de in het meubilair geïntegreerde hoofdsteunen zowel voor- als achterin niet in hoogte verstelbaar zijn of een goed ondersteunende vorm hebben – dat is gevaarlijk bij een aanrijding van achter. De vrij harde voorstoelen zouden ook een betere zijdelingse steun mogen bieden, voor wie er een voortvarende rijstijl op na houdt.

Omdat het gigantische accupakket zich voor een laag zwaartepunt en een optimale gewichtsverdeling onder de vloer bevindt, neemt het ook weinig ruimte in. De elektromotor zit direct boven de achterwielen en zodoende heb je zowel voor- als achterin enorm veel bagage- en voetenruimte. 150 liter bagageruimte voorin en 645 liter achterin, waardoor het omgedraaide tweezits kinderbankje in de kofferbak ineens geen gekke optie meer lijkt. Kleine kinderen kunnen daar leuk zitten, maar een volwaardige zevenzitter is de Model S natuurlijk niet. In de testauto kun je in een ruim vak onder de laadvloer de verschillende type laadkabels kwijt, voor stopcontact en laadpaal.

Je kunt de laadpalen wel gemakkelijk lokaliseren, maar pas wanneer je ernaast staat weet je zeker of de paal beschikbaar is en snel laadt. 

Laden met 500 km/u

En daarmee ben ik aanbeland bij het heikele punt van iedere volledig elektrische auto: de beperkte actieradius en de (lange) oplaadtijd. Het eerste valt gelukkig erg mee, maar als gevolg daarvan het tweede niet. Met z’n 85 kWh accucapaciteit en een stroomverbruik dat schommelt (afhankelijk van je rechtervoet) tussen de 220 en 280 Wh, kom je zo’n 300 tot 350 kilometer ver op een volle accu. Voor de meeste mensen is dat meer dan voldoende voor 95 procent van je dagelijkse ritten, zelfs als je onderweg niet bij kunt laden. Wie ’s nachts thuis oplaadt en overdag op het werk een laadpaal tot z’n beschikking heeft, komt niet snel in de problemen. Zorg wel voor krachtige laadstations, want aan het reguliere stroomnet duurt opladen tot wel 36 uur. Afhankelijk van het type laadpaal kun je met 16 Ampere in 8 uur, of met 32 Ampere in 4 uur je Model S volledig opladen.

Gedurende de testperiode werden speciaal voor Tesla-klanten (gratis) beschikbare Superchargers in Zevenaar (langs de A12) en Oosterhout (bij de A27) in gebruik genomen. Op beide locaties stonden acht laadpunten op een rij en terwijl ik in Zevenaar moederziel alleen stond, kwam ik in Oosterhout in contact met Model S-rijders waar ik meteen ervaringen mee uit kon wisselen. Bij de Superchargers is het mogelijk om in 40 minuten tot 80 procent vol te laden, waarmee de display een laadsnelheid tot wel 500 km/u aangeeft. Dit werkt uitstekend en de verbroedering en aanspraak op de parkeerplaats is een leuke bijkomstigheid.

Helaas blijft laden onderweg een avontuur, met laadpalen die bezet zijn, traag zijn, of zelfs niet werken. Met diverse smartphone-apps kun je ze wel gemakkelijk lokaliseren (in Nederland staan al 6.000 publieke laadpalen), maar pas wanneer je ernaast staat weet je zeker of ‘ie beschikbaar is en snel laadt. Met een elektrische auto maak je van alles mee: van foutparkeerders die de laadplaats bezet houden tot een laadpaal die zomaar stopt met laden. Gelukkig kun je de laadstatus op afstand bekijken via een Tesla Model S-app, waarmee bijvoorbeeld ook de klimaatregeling bijgeregeld kan worden.

Revolutionaire pionier

De Tesla Model S is een pionier als het gaat om elektrisch rijden. Met zijn ingenieus geplaatste accu heeft ‘ie een actieradius die in de praktijk driemaal zo groot is als die van andere EV’s die momenteel op de markt zijn. De keerzijde is een lange oplaadtijd en de noodzaak van een krachtige laadpaal, maar als je dat in orde hebt dan kom je (letterlijk) een heel eind. Het dashboard van de Model S is met z’n reusachtige touchscreen op zichzelf al een revolutie, want zoiets vind je in geen enkele andere auto. Dat kan eveneens gezegd worden over de fenomenale acceleratiekracht en de vloeiende beweging en stilte waarmee deze Tesla wegspurt als je rechtervoet daar om vraagt.

Verbeterpunten zijn er nog genoeg, met name de hoofdruimte en het meubilair, maar ook de besturing verdienen de aandacht bij een volgende update. Het succes in Nederland is vooral te danken aan fiscale stimulansen zoals 4 procent bijtelling, diverse fiscale aftrekposten en vrijstelling van wegenbelasting. Onderaan de streep is de Tesla erg voordelig aan te schaffen en met lage onderhoudskosten ook te rijden, waardoor ‘ie met een vanafprijs van 69 mille een erg interessante zakenauto is voor succesvolle ondernemers. De testauto kost overigens net geen 120.000 euro, maar ook met minder vermogen en opties blijft dit een zeer vooruitstrevende auto. Wat mij betreft de meest innovatieve auto van het jaar 2013.