Open galerij

file

Dit voorjaar start de gemeente Amsterdam met een proef voor betaald rijden, ook bekend als ‘kilometerheffing’. Deelnemers worden gestimuleerd de spits te mijden. Het doel is om het aantal automobilisten op de snelwegen rondom Amsterdam tijdens de spitsuren met tevijf procent te verminderen. Maar vooral wordt onderzocht hoe automobilisten aangezet kunnen worden om de spits te mijden.

De proef wijkt af van het voorstel voor de uiteindelijke landelijke kilometerheffing. Zo gaat de spitsheffing niet gelden op grote delen van de ringweg A10. Dat moet voorkomen dat de proefpersonen in grote getale gebruik gaan maken van sluiproutes en daarmee het verkeer in de Amsterdamse stadswijken verstoppen. Ten tweede doen aan de proef alleen werknemers mee die werken op geselecteerde bedrijventerreinen. Zij krijgen tijdens de proef een vergoeding voor de spitsheffing, variërend van 80 tot 160 euro per maand.

Daarvan moeten ze per kilometer weggebruik (door heel Nederland) 6,5 cent betalen. Daarbovenop komt een spitstarief voor de snelwegen van en naar Amsterdam, zoals de A1, A2, A9 en A4. Dit spitstarief varieert tussen 2 en 8 cent. Hoe hoger het spitstarief, des te meer de deelnemers kunnen verdienen door uit de spits te blijven. In theorie kunnen ze zelfs geld toe krijgen wanneer ze alleen tijdens daluren rijden, gebruik maken van fiets of openbaar vervoer, of wanneer ze werken vanuit huis. De deelnemers krijgen een reiskostenmeter om inzicht te verwerven in de effecten van hun rijgedrag.

De organisatie kan tijdens de proef variabelen aanpassen, bijvoorbeeld andere wegen selecteren of de tarieven veranderen. Zo wordt onderzocht onder welke omstandigheden spitsrijders hun gedrag aanpassen. De verwachting vooraf is dat driekwart van de deelnemers de spits zal mijden. Verkeerswethouder Hans Gerson, die de proef vrijdag aankondigde, is al tevreden met een daling van het verkeer met 5 procent: “Met zo’n kleine daling zijn de fileproblemen in de spits al grotendeels opgelost.” Daarnaast hoopt de stad op verbetering van de luchtkwaliteit. De eerste resultaten worden over 9 maanden bekendgemaakt.

Lokale oppositiepartijen VVD en SP zijn fel tegen de proef. “De uitslag is op voorhand al bekend omdat er een geselecteerde groep automobilisten aan gaat deelnemen. Weggebruikers die er zelf beter van worden en graag willen, zeker omdat ze er een vette bonus voor krijgen”, fulmineert VVD-er Flos in De Telegraaf. Terecht constateert hij: “Bij de definitieve kilometerheffing hebben veel mensen die keuze helemaal niet.” De SP is tegen de kosten van gemiddeld 3.600 euro per deelnemer, onder meer voor de inbouw van een GPS-kastje in de auto. “Het is van de gekke dat er al zoveel geld over de balk wordt gesmeten terwijl het überhaupt zeer onzeker is of de kilometerheffing ingevoerd wordt.”