Ferrari is een exclusief Italiaans sportautomerk, in 1947 opgericht door Enzo Ferrari. Momenteel is het merk voor 85 procent in handen van de Agnelli-familie, de oprichters van Fiat. Het behoort samen met Maserati tot de Fiat Groep. Ferrari produceert per jaar maximaal zo’n vierduizend sportwagens. Ondanks het exclusieve karakter van de auto’s kunnen kopers deze nog naar eigen wens personaliseren middels het Carozzeria Scaglietti-programma. Het wereldwijde Genuine Maintenance Programme garandeert de eerste 7 jaar een gratis jaarlijkse onderhoudsbeurt, onafhankelijk van het gereden aantal kilometers.

Het bekende Ferrari-logo heeft aan de bovenzijde groen-wit-rode banen; de Italiaanse driekleur maar dan horizontaal. Tegen een gele achtergrond is een zwart, steigerend paard afgebeeld. Vaak staan daaronder de letters ‘S’ en ‘F’ afgedrukt, voor Scuderia Ferrari. Dat is het Formule 1-onderdeel van Gestione Sportiva, de racedivisie van Ferrari. Er circuleren verschillende theorieën over de afkomst van het logo. Duidelijk is dat Enzo Ferrari de inspiratie voor het steigerend paard had opgedaan van graaf Francesco Baracca. Deze nationale held had gedurende de Eerste Wereldoorlog het zwarte paard op zijn vliegtuig laten schilderen. Zijn luchtmachtdivisie was deel van de cavalerie en Baracca had de reputatie van beste ruiter. Ook bezat zijn adelijke familie veel paarden.

Een alternatieve verklaring luidt dat graaf Baracca het paard had overgenomen van een neergeschoten Duitse piloot, die het als het wapen van Stuttgart had aangebracht op zijn vliegtuig. Dit is een interessant idee, omdat ook het uit Stuttgart afkomstige automerk Porsche het steigerende paard in het embleem heeft. De naam Stuttgart is een verbastering van het Duitse woord voor ‘stoeterij’ of paardenfokkerij – wat in het Italiaans weer ‘Scuderia’ heet. De moeder van de gesneuvelde Baracca was in 1923 getuige van de overwinning die Enzo Ferrari met zijn Alfa Romeo op het Savio-circuit behaalde. Zij suggereerde dat wanneer Enzo het paard op zijn auto zou zetten, hij meer wedstrijden zou winnen. Pas in 1932 gaf Alfa toestemming aan Enzo om, tijdens de 24-uurs race in Spa, het ontembare paard als eerbetoon aan de oorlogsheld te gebruiken. Wel plaatste Enzo Ferrari het paard voor een gele achtergrond, de kleur van zijn geboorteplaats Modena.

Enzo Ferrari was dus begonnen als (test)coureur bij Alfa Romeo. In de functie van teammanager richtte hij in 1929 de stichting Scuderia Ferrari op. Hiermee behaalde hij vele overwinningen. Bij zijn vertrek in 1938 werd overeengekomen dat de naam Ferrari 4 jaar lang niet mocht worden gebruikt voor de racerij of raceauto’s. Daarop richtte Enzo het bedrijf Auto Avio Costruzioni (Auto Luchtvaart Constructie) op, de voorloper van het Ferrari-bedrijf (per 1945). Pas in 1947 werd het eerste echte Ferrari-model gebouwd: de Ferrari 125 S. De motor had 1.497 cc, twaalf cilinders en 24 kleppen. Hij had een vermogen van 118 pk bij 6.800 toeren per minuut. De auto sprintte van 0 tot 100 kilometer per uur in 8 seconden en bereikte een top van 155 kilometer per uur. Al snel volgde de eerste raceoverwinning.

Het was het begin van een lange reeks triomfen van het merk Ferrari. Of het een stratencircuit was zoals de Mille Miglia of de Targa Florio, een lange-afstandrace als Le Mans of een racecircuits als de Formule 1 (F1), het merk zegevierde er. Een van de succesvolste raceauto’s was de Ferrari 250 Testa Rossa uit 1958. Het ‘rode hoofd’ in de naam verwees naar de roodgekleurde cilinderkoppen. Ferrari won er de 1000 Mijl van Buenos Aires mee, de 12 Uur van Sebring, de Targa Florio en de 24 Uur van Le Mans.

Ferrari is de enige constructeur die de hele geschiedenis van de Formule 1 deelneemt aan het kampioenschap, al vanaf het eerste jaar in 1950. In de Grands Prix (GP) behaalde Ferrari meer overwinningen dan ieder ander team. Het begon al in 1951, toen José Froilán González voor Ferrari de Britse Grand Prix won. De twee volgende jaren werd Ferrari met Alberto Ascari en zijn Ferrari 500 wereldkampioen. Een van de meest succesvolle F1-wagens aller tijden was de Ferrari F2002. Het model won zes van de twintig GP-races in 2002 en 2003. Zowel de eerste als laatste race (Brazilië, San Marino) waren succesvol, met Michael Schumacher achter het stuur. Even geslaagd – en met dezelfde piloot – was de verder ontwikkelde F2004, met V10-motor. Het Ferrari-team won ook verschillende constructeurstitels, in 2008 nog.

Onder leiding van Ferrari werd het F1-circuit Mugello opnieuw vormgegeven. Het was oorspronkelijk een stratencircuit (Enzo Ferrari behaalde er in 1921 nog een overwinning in de Alfa Romeo klasse 4500). Tegenwoordig is het vijfduizend meter lange circuit door bossen en heuvels bestemd voor Formule- en Gran Turismo (GT)-races. Het is tevens het testcircuit van Ferrari F1, naast andere motorsportfabrikanten.

De laatste productiesportwagen die werd gebouwd onder leiding van Enzo Ferrari was de F40 (1987). Omdat bij deze auto alles alleen maar om prestaties draaide, ontwierp carrosseriebouwer Pininfarina een lichte body zonder comfort of luxe. De motor daarentegen werd gevoed met 487 pk. Het was de eerste straatauto die de magische grens van de tweehonderd mijl (322 kilometer) per uur overschreed.

Met een aangepaste motor van 780 pk haalde de wagen zelfs 380 kilometer per uur. Lange tijd gold de F40 als een van de snelst accelerende auto’s ooit. De sprint van 0 tot 100 kilometer per uur wordt afgelegd in slechts 3,8 seconden. Bij het 50-jarige Ferrari-jubileum kwam de F50 uit, voor rijders die het F1-supersportgevoel wilden beleven in een cabrio.

Van de Ferrari 250 GTE is het grootste aantal (950 stuks) geproduceerd. Tot de meest bekende modellen uit de 250-serie (1952-1954) behoort de legendarische 250 GTO. De naam ‘Grand Turismo Omologato’ (grand tourer, goedgekeurd voor op de weg) verwijst naar zijn oorsprong in de racerij. Er worden nu recordbedragen voor neergeteld, tot vijftien of zelfs twintig miljoen euro. Van elk type uit de 250-serie zijn nog een of meer modellen aanwezig in Nederland. Ons land bezit relatief het grootste aantal klassieke Ferrari’s ter wereld.

Verwant aan de 250-serie was de Testa Rossa. Deze wordt regelmatig geveild voor ruim zes miljoen euro per stuk. In 1984 kwam een GT-uitvoering uit. Pininfarina voegde de kenmerkende luchtsleuven in de deuren toe aan het sportmodel. De nieuwe Testarossa werd een jaren ’80-icoon, onder meer bekend van de televisieserie Miami Vice.

Heden brengt Ferrari verschillende berlinetta’s (tweezits sportcoupé's) uit met V8- en V12-motoren. De Ferrari 458 Italia uit 2009 werd, zoals de meeste hedendaagse Ferrari’s, ontworpen door het designhuis Pininfarina. De naam verwees naar de 4,5 liter achtcilinder. Inmiddels is het model vervangen door de 488 GTB ('Gran Turismo Berlinetta') en de open 488 Spider.

Nieuwigheden in de Grand Tourer Ferrari California waren directe inspuiting van de V8-motor en de optie voor een zeventraps automatische transmissie met dubbele koppeling. De coupé-cabriolet kost een kwart miljoen euro. Michael Schumacher, voormalig F1-coureur bij Ferrari en zevenvoudig wereldkampioen, was nauw betrokken bij de ontwikkeling van de California.

De 599 GTB Fiorano uit 2006 was een hedendaagse interpretatie van GT-klassiekers. Het model werd vernoemd naar de 5.999 cc inhoud van de V12-motor. De afgeleide 599 GTO was de snelste straatauto die Ferrari ooit heeft gebouwd. De dubbele ‘X’ in de naam van het technologisch hoogstandje 599XX verwees naar het klantenprogramma ‘laboratorio tecnologico’. Een selecte groep 599XX-eigenaren mocht de geavanceerde technologie uittesten op het circuit – om de auto daarna weer bij Ferrari achter te laten.

In 2011 verraste het Italiaanse merk vriend en vijand met de FF (‘Ferrari Four’). Voor het eerst lanceerde Ferrari een shooting break-carrosserie die aan vier personen volwaardig plaats bood. Ook een primeur was de toepassing van vierwielaandrijving. Dit 4RM-systeem was door Ferrari zelf ontwikkeld en weegt 50 procent minder dan conventionele 4WD-systemen.

Om de CO2-uitstoot van het gamma te verminderen, werkt Ferrari aan een hybride-aandrijving, die technisch eenvoudiger en financieel goedkoper moet worden dan die van de concurrenten. Vooralsnog heeft het merk een ‘mild hybrid’ prototype van de 599 GTB getoond, de HY-Kers, waarbij de wielen conventioneel worden aangedreven door de brandstofmotor en de elektromotor bij acceleratie een extra boost geeft.

De experimentele HY-Kers laadt de batterijen weer op met de kinetische energie die vrijkomt bij het afremmen. Dit Kers-systeem (‘Kinetic Energy Recovery System’) is vermaard uit de Formule 1. Een bekende innovatie van Ferrari is de ‘manettino’, een draaiknop op het stuur waarmee zaken als ophanging en schakelsnelheid eenvoudig kunnen worden geregeld door de bestuurder. Deze werd in 2004 geïntroduceerd in de F430, toen besturing en bediening van auto’s nog strikt van elkaar gescheiden waren.

Snelle Ferrari’s hebben altijd een grote rol gespeeld in de filmwereld. Zowel op het witte doek als in hun privéleven verschenen vele filmsterren in een Ferrari. Denk aan Sophia Loren, Zsa Zsa Gabor, Alain Delon, Brigitte Bardot, Nicolas Cage en Sharon Stone. Ook andere ‘celebrities’, waaronder ontwerper Tommy Hilfiger, voormalig F1-coureur Niki Lauda en rapper 50 Cent, hebben een Ferrari in hun bezit (gehad). De vierhonderste Ferrari Enzo die het merk aan paus Johannes Paulus II schonk werd voor voor het goede doel geveild. Hij bracht ruim een miljoen euro op. De Ferrari-lifestyle is ook bereikbaar voor mensen zonder grote portemonnee. Van het merk worden kleding en schoenen, accessoires, modelautootjes en vele memorabilia verkocht.

Ferrari is gevestigd in Maranello nabij Modena. Daar is ook het museum Galleria Ferrari te vinden. Op 2.500 vierkante meter oppervlakte vindt men zo’n veertig – wisselende – raceauto’s van de straat en het circuit, Gran Turismo’s en prototypes uit heden en verleden. Ook te zien zijn allerhande motoren en de originele inrichting van Enzo Ferrari’s kantoor. Voor de liefhebbers op zoek naar de ultieme kick opende in 2011, naast het Yas Mina GP-circuit in Abu Dhabi (Verenigde Arabische Emiraten), het pretpark Ferrari World. Onder een apart vormgegeven dak met Ferrari-logo zijn achttien attracties te vinden. Bezoekers kunnen onder meer in een F1-achtbaan (‘de snelste Ferrari ter wereld’, in 2 seconden van 0-100 km/u), een 70 meter hoge G-force toren en het binnenste van een ‘Ferrari-motor’. De dag is niet compleet zonder een bezoek aan de pitstraat waar bezoekers zelf een wiel kunnen verwisselen.